Nơi treo lưới, nơi thả giống trở lại
Làng cá bè La Ngà, nhiều bè cá treo lưới chưa thả giống trở lại, một phần vì chưa có tiền đầu tư, một phần vì vẫn còn hoang mang lo lắng cá chết sau khi thả. Tuy vậy cũng đã có nhiều hộ dân mạnh dạn thả cá giống mới để bắt đầu tái đàn cá, vực lại những gì đã mất sau đợt cá chết.
Nhờ ghe, chúng tôi tới bè cá của ông Nguyễn Thanh Liêm - một hộ nuôi cá bè thâm có niên trên 20 năm ở đây. Ông Liêm chia sẻ nỗi lo lắng, chán nản vì từ hôm cá chết trắng đến giờ, đã gây cho ông thiệt hại lớn không kể siết, ông Liêm nói: “Hơn 80 tấn cá diêu hồng lớn, bé của tôi đều chết sạch ngay trong đêm. Tôi nuôi cá hơn 20 năm, cũng nhiều lần xảy ra sự cố cá chết hàng loạt nhưng chưa bao giờ ở làng bè này xảy ra tình trạng các chết nhanh như vậy, không mấy ai kịp ứng phó”. Đợt cá chết được xem là lịch sử ở làng bè này, ông Liêm thống kê, mất trắng khoảng 2 tỷ đồng. Số tiền này hầu hết là vay nợ ngân hàng để đầu tư và nặng nhất là tiền thức ăn cho cá. Ông Liêm cho hay, đang rất hoang mang, lo lắng vì sợ cảnh cá chết hàng loạt lại xảy ra nếu lại tiếp tục thả giống nuôi cá. Nhưng không nuôi cá thì người dân ở đây không biết làm gì khác để trả nợ. Ông Liêm cũng như những hộ nuôi cá ở làng bè chờ mong chính quyền nhanh chóng hỗ trợ thiệt hại để tái sản xuất.
May mắn hơn, gia đình ông Nguyễn Văn Quẹo Anh chỉ thiệt hại khoảng 300 triệu đồng, ông Quẹo Anh đã phản ứng nhanh khi xảy ra tình trạng cá chết, ông Quẹo Anh cho biết: “Lúc đó cá chết rất nhanh, nghe phía đầu nguồn cá chết, tôi liền chặt dây dùng ghe kéo mấy dèo cá chạy. Dự tính kéo ra xa về phía lòng hồ để cứu cá. Nhưng cả làng, ai cũng kéo cá chạy, sông thì hẹp cuối cùng cả trăm bè cá mắc kẹt trên sông, cá chết phần lớn chỉ cứu được một ít”. Vì gia đình đông con, có tới 4 người con, cả nhà lại chỉ biết sống bằng nghề sông nước, gia đình ông Quẹo Anh tiếp tục gượng dậy để thả cá giống mới. Ông Quẹo Anh cho biết: Đợt vừa rồi có một loại cá chống chọi tốt nên cá không chết, tôi tích cóp được số tiền tiếp tục thả cá giống loại cá này, sắp tới khi tình hình khả quan hơn sẽ tiếp tục thả các loại cá giống khác.
Ông Quẹo Anh nuôi được mấy dèo cá lăng, vốn ít nên hàng đêm ông Quẹo Anh chạy ghe ra lòng hồ đánh cá tới sáng mới trở về. Lựa phần cá lớn, tép cho vợ bán mua gạo, phần cá nhỏ dùng làm mồi nuôi cá bè. Lấy công làm lời, ông Quẹo Anh không tốn chi phí mua thức ăn cho cá, chờ ngày đàn cá lớn xuất bán để gỡ gạc lại sau vụ cá chết, đồng thời hy vọng tiếp tục sống tốt bằng nghề nuôi cá bè.
Không chỉ những người nuôi cá, những người làm đại lý cung cấp thức ăn cũng bị ảnh hưởng nặng nề không kém. Tổn thất đến cả 100 tấn cá, ông Tâm là một trong những hộ bị thiệt hại do cá chết. Ông Tâm còn là đại lý cung cấp thức ăn cho người nuôi cá ở khu vực làng bè. Hầu hết các hộ nuôi cá đều khó khăn về vốn, ông Tâm cung cấp thức ăn cho các hộ nuôi cá mua thiếu, đến khi thu hoạch cá thì trả lại lại tiền đầu tư thức ăn. Trao đổi với chúng tôi, ông Tâm cho biết hiện người nuôi cá đang nợ đại lý của ông khoảng 10 tỷ đồng. Ông Tâm cũng cho rằng, để trả được nợ, chỉ còn cách cho người dân nuôi cá trở lại, và cầu mong mọi chuyện thuận lợi, nghề cá bè được hồi sinh để người dân có tiền trả nợ và tiếp tục phát triển.
Người dân vẫn chưa nhận được hỗ trợ
Theo thống kê mới nhất của UBND huyện Định Quán, đợt cá chết hàng loạt trên sông La Ngà vừa qua gây thiệt hại trên 1,9 ngàn tấn cá tại 550 lồng bè của 131 hộ dân thuộc 2 xã La Ngà và xã Phú Ngọc của huyện Định Quán. Ngay khi nghe thông tin cá chết, lực lượng chức năng đã xuống hiện trường ghi nhận thiệt hại của từng hộ dân, đồng thời lấy các mẫu nước, cá đi xét nghiệm, kiểm tra. UBND tỉnh cũng yêu cầu huyện Định Quán tuyên truyền, vận động người dân tạm ngưng thả cá, chờ môi trường nước ổn định cũng như hướng dẫn người nuôi cá bè thực hiện tốt các khuyến cáo của ngành nông nghiệp về nuôi thủy sản trong lồng bè.
Theo Sở NNPTNT tỉnh Đồng Nai, nguyên nhân cá chết là do sự biến đổi bất lợi về môi trường, một số hàm lượng chất trong nước vượt ngưỡng cho phép. Nhằm hỗ trợ bà con giảm bớt thiệt hại về tài sản, UBND tỉnh có văn bản chấp thuận hỗ trợ người dân bị thiệt hại do cá chết. Ước tính số tiền trợ lên tới hơn chục tỷ đồng. Mới đây, tại buổi họp báo 6 tháng đầu năm 2018, ông Đặng Hồng Tăng – PGĐ Sở NNPTNT tỉnh Đồng Nai cho biết: Sau vụ các chết hàng loạt đêm, rạng sáng 20.5, đã kết luận được nguyên nhân, UBND tỉnh Đồng Nai chấp nhận chủ trương hỗ trợ cho người dân, tuy nhiên đến nay, UBND H.Định Quán vẫn đang lập hồ sơ thẩm định, đang trong quá trình hoàn tất. "Chúng tôi đang bám sát đôn đốc để sớm có hồ sơ hỗ trợ người dân" - ông Tăng nói.
Ông Trần Quang Tú, Chủ tịch UBND huyện Định Quán cho biết: UBND huyện cùng với đại diện Khu bảo tồn thiên nhiên văn hoá tỉnh Đồng Nai và các sở, ngành của tỉnh đã thống kê thiệt hại, thống nhất phương án hỗ trợ cho người dân sau sự cố cá chết do thiên tai xảy ra vào cuối tháng 5.2018. Cũng để tránh thiệt hại cho người dân nuôi cá bè, UBND tỉnh Đồng Nai yêu cầu các đơn vị liên quan cần đưa ra những giải pháp về quy hoạch, quản lý các làng nuôi cá bè trong thời gian tới. Nội dung quy hoạch cần quy định rõ về số lượng, mật độ bè nuôi từng khu vực, từng mùa vụ; đồng thời triển khai thực hiện nghiêm quy hoạch, không để xảy ra tình trạng cá chết hàng loạt như đã từng xảy ra.
