Nhiều quy định mới có lợi cho người lao động
Một điểm mới quan trọng của Luật BHXH 2024 là NLĐ sẽ đủ điều kiện hưởng lương hưu khi tham gia BHXH được 15 năm, thay vì 20 năm như trước đây.
Điều 64 Luật BHXH 2024 quy định NLĐ khi nghỉ việc có thời gian đóng BHXH bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên thì được hưởng lương hưu nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây: a) Đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại Khoản 2, Điều 169 của Bộ luật Lao động (BLLĐ); b) Đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại Khoản 3, Điều 169 của BLLĐ và có tổng thời gian đóng BHXH bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên khi làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm do Bộ trưởng Bộ LĐTBXH ban hành hoặc làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 1.1.2021; c) Có tuổi thấp hơn tối đa 10 tuổi so với tuổi quy định tại Khoản 2, Điều 169 của BLLĐ và có từ đủ 15 năm trở lên làm công việc khai thác than trong hầm lò theo quy định của Chính phủ; d) Người bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp trong khi thực hiện nhiệm vụ được giao.
Luật BHXH 2024 cũng bổ sung chế độ trợ cấp hằng tháng đối với NLĐ không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
Theo đó, công dân Việt Nam đủ tuổi nghỉ hưu nhưng không đủ thời gian đóng để hưởng lương hưu (chưa đủ 15 năm đóng) và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội (chưa đủ 75 tuổi), nếu không hưởng BHXH một lần và không bảo lưu thời gian đóng BHXH mà có yêu cầu thì được hưởng trợ cấp hằng tháng từ chính khoản đóng của mình. Trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng thì được ngân sách Nhà nước đóng BHYT.
Mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc và tự nguyện
Một trong những điểm mới của Luật BHXH 2024 là nhiều đối tượng mới sẽ được tham gia BHXH.
Đó là chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh; Người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố; dân quân thường trực; NLĐ làm việc không trọn thời gian; Người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương.
Với quy định này, hàng triệu NLĐ sẽ được tham gia vào hệ thống an sinh và bảo đảm có thu nhập khi hết tuổi lao động; NLĐ làm việc theo HĐLĐ, cán bộ, công chức, viên chức đang tạm hoãn thực hiện HĐLĐ, hợp đồng làm việc, trừ trường hợp hai bên có thỏa thuận về việc đóng BHXH bắt buộc trong thời gian này thì được tham gia BHXH tự nguyện.
Luật BHXH năm 2024 đã chính thức bổ sung quyền thụ hưởng chế độ ốm đau, thai sản đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã thay vì chỉ hưởng hai chế độ là hưu trí và tử tuất như hiện nay.
Đồng thời, Luật BHXH 2024 cũng bổ sung chế độ thai sản vào chính sách BHXH tự nguyện. Theo đó, người tham gia BHXH tự nguyện đáp ứng đủ điều kiện theo quy định được hưởng trợ cấp thai sản với mức là 2 triệu đồng cho mỗi con mới sinh, do ngân sách Nhà nước bảo đảm và NLĐ không phải đóng thêm so với quy định hiện hành.
Luật BHXH năm 2024 đảm bảo tốt hơn quyền lợi về chế độ thai sản cho người tham gia BHXH bắt buộc như trường hợp lao động nữ bị “thai ngoài tử cung” được hưởng chế độ thai sản; bổ sung điều kiện lao động nữ nghỉ việc điều trị vô sinh được hưởng chế độ thai sản; bổ sung, làm rõ hơn quyền lợi của người nhờ mang thai hộ, người mang thai hộ, quyền lợi của người chồng của người mang thai hộ và nhờ mang thai hộ.
Luật BHXH 2024 cũng bảo đảm tốt hơn quyền tham gia và thụ hưởng BHXH đối với NLĐ Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài và NLĐ nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam thông qua việc bổ sung quy định trường hợp điều ước quốc tế nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định về thời gian tham gia BHXH của NLĐ ở Việt Nam và ở nước ngoài được tính để xét điều kiện hưởng chế độ BHXH.
