80% trẻ em bị thận ứ nước do hẹp khúc nối bể thận niệu quản
Trao đổi với phóng viên Báo Lao Động, TS BS. Nguyễn Hoàng Đức -Trưởng khoa Tiết Niệu Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM (BV ĐHYD) cho biết, mới đây, khoa này đã phẫu thuật chỉnh sửa thành công khúc niệu quản bị tái hẹp sau hai lần phẫu thuật thất bại cho một người bệnh nữ trẻ tuổi mắc hội chứng hẹp khúc nối bể thận niệu quản phức tạp. Người bệnh là em N.T.Y.P (17 tuổi). Theo đó, cách đây 2 năm, em P. bị đau tức vùng hông lưng trái, sau khi đi khám bệnh nhân được chẩn đoán thận ứ nước nhiều do hẹp khúc nối bể thận niệu quản.
Sau đó, P được thực hiện phẫu thuật nội soi vùng hông lưng sửa chữa chỗ hẹp. Sau phẫu thuật, thận trái vẫn còn ứ nước đáng kể. Sau đó, em được phẫu thuật lần hai bằng cách dùng laser xẻ rộng chỗ hẹp và đặt ống nong trong lòng niệu quản kéo dài trên một năm. Tuy nhiên, sau khi rút ống nong, thận trái của bệnh nhân P lại bị ứ nước. Tình trạng đau tức hông lưng trở lại, gây ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt hàng ngày. Người nhà bệnh nhân cho biết: “Gia đình đã đưa P đến khám tại một số bệnh viện và được đề nghị cắt thận vì “chỗ hẹp không thể sửa được”. Thấy cháu còn trẻ, còn hy vọng nên gia đình chúng tôi đã cố gắng tìm kiếm cách để điều trị bệnh cho cháu”. Ngay sau đó, người nhà đã đưa P đến BV ĐHYD với mong muốn sửa chữa lại chỗ hẹp và giữ lại thận cho P.
Tại BV này, các bác sĩ đã tiến hành sàng lọc tổng quát, thực hiện các xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh, kết quả cho thấy tình trạng xơ hẹp nghiêm trọng tại chỗ nối của em P đã gây cản trở lưu thông nước tiểu từ thận xuống niệu quản. Nhận thấy tình trạng của em P không thể kéo dài hơn được các bác sĩ đã tiến hành phẫu thuật tạo hình chỗ niệu quản bị hẹp để trả lại những chức năng sinh hoạt bình thường cho em P.
TS BS. Nguyễn Hoàng Đức - Trưởng khoa Tiết niệu BV ĐHYD - kíp trưởng của ca phẫu thuật cho biết: “Trường hợp của em P. là một trường hợp khá phức tạp, do hậu quả của hai lần phẫu thuật trước đã để lại rất nhiều mô xơ dính, gây cản trở nghiêm trọng lưu thông nước tiểu từ thận xuống niệu quản. Tuy nhiên, chúng tôi mạnh dạn phẫu thuật phục hồi tạo hình lại niệu quản, trả lại những tháng ngày khỏe mạnh cho người bệnh. Trong quá trình phẫu thuật, phẫu thuật viên phải nhích kéo từng mi li mét để bóc tách toàn bộ vùng nối bể thận niệu quản". Sau khi cắt hết mô xơ dính và hạ thấp thận, các bác sĩ tiếp tục cắt bỏ đoạn hẹp, tái lập lưu thông của nước tiểu từ thận. Sau 3 giờ, ca phẫu thuật đã thành công. Thời gian phục hồi sau mổ của người bệnh rất nhanh chóng. Người bệnh xuất viện sau 2 ngày và có thể trở lại sinh hoạt sau 7 ngày.
Ngoài ra, theo BS. Đức, hẹp khúc nối bể thận niệu quản không phổ biến ở người lớn. Nhưng ở trẻ em, hẹp khúc nối bể thận niệu quản là nguyên nhân của 80% các trường hợp thận ứ nước. Hẹp khúc nối bể thận niệu quản bẩm sinh ở trẻ em gặp ở bé trai nhiều gấp 3 lần bé gái.
Bệnh lý về niệu thận cần được điều trị kịp thời
TS BS. Nguyễn Hoàng Đức thông tin thêm, ở người lớn, khúc nối bể thận niệu quản có thể bị hẹp do các nguyên nhân như: một nhánh mạch máu thận chèn ép lâu ngày; đoạn khúc nối bị “trơ” mất nhu động; chít hẹp do tình trạng viêm mạn tính hoặc do di chứng sau phẫu thuật, chủ yếu là phẫu thuật lấy sỏi. Ngoài ra, một số trẻ em bị hẹp nhẹ khúc nối bể thận niệu quản bẩm sinh chưa cần điều trị khi còn nhỏ tuổi nhưng đến tuổi trưởng thành mức độ hẹp nặng dần nên phải can thiệp. Hẹp khúc nối bể thận niệu quản gây đau tức hông lưng kéo dài. Mặc dù mức độ đau không nặng nề nhưng người bệnh luôn có cảm giác tức nặng như có vật gì đè nặng ở vùng lưng, nhất là khi hoạt động thể lực nhiều. Một số trường hợp thận ứ nước lâu ngày bị nhiễm trùng, mủ thận, có thể đưa đến nhiễm trùng máu gây nguy hiểm đến tính mạng.
Chỉ riêng tại BV ĐHYD đã gặp nhiều trường hợp người bệnh đến trễ, thận ứ nước lâu ngày mất chức năng hoàn toàn không còn cứu được. Nếu tắc ở mức độ vừa phải, có thể xẻ rộng chỗ hẹp của khúc nối bể thận niệu quản bằng laser qua nội soi ngược dòng niệu quản. Nếu tắc nặng thì điều trị lý tưởng nhất là phẫu thuật cắt bỏ đoạn hẹp và tái tạo lại khúc nối bể thận niệu quản.
Ngoài ra, việc sửa chữa này có thể thực hiện hoàn toàn qua phẫu thuật nội soi không cần mổ mở. Những trường hợp hẹp tái phát sau can thiệp hoặc hẹp di chứng sau phẫu thuật cũng có thể sửa chữa lại bằng phẫu thuật nội soi nhưng đòi hỏi phẫu thuật viên có tay nghề cao và trang thiết bị hiện đại.
“Người dân nên khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các bất thường của cơ thể. Ngay khi có những triệu chứng đau bất thường kéo dài hoặc lặp lại nhiều lần, người dân nên đến các cơ sở y tế uy tín thăm khám. Ngay khi phát hiện ra các bệnh lý về niệu thận nên điều trị càng sớm càng tốt, tránh để tình trạng bệnh diễn tiến nặng sẽ gây ra những ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe và tốn kém nhiều chi phí”, BS. Đức khuyến cáo.
