Trên lâm sàng ghi nhận ở mắt phải bệnh nhân có lồi nhẹ, tăng nhãn áp, cương tụ kết mạc, giãn tĩnh mạch thượng củng mạc, đồng tử kích thước bình thường phản xạ, nội nhãn yên, không sụp mi liệt vận nhãn và không có các dấu hiệu thần kinh khác. Mắt trái bệnh nhân bình thường. Sơ bộ chẩn đoán trên lâm sàng theo dõi thông động mạch cảnh xoang hang phải.
Bệnh nhân được hội chẩn với Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh để thực hiện các thăm dò chuyên sâu nhằm chẩn đoán xác định. Trên siêu âm và MRI hốc mắt sọ não phát hiện giãn tĩnh mạch mắt trên bên phải nhưng không có hình ảnh thông động mạch cảnh xoang hang. Tuy nhiên thật bất ngờ, trên phim chụp động mạch số hoá xoá nền (DSA), bệnh nhân được phát hiện có thông động mạch cảnh xoang hang trái do vỡ động mạch sinh ba đoạn gần động mạch cảnh vào xoang hang gây rò sang bên phải qua xoang gian hang. Sau can thiệp nút mạch bằng coil, lâm sàng bệnh nhân cải thiện rõ rệt. Mắt phải đỡ cương tụ, hết song thị và nhãn áp hạ.
Bác sĩ Hoàng Thanh Tùng - khoa Mắt, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết: Ba tháng sau lần can thiệp đầu tiên, bệnh nhân tự nhiên xuất hiện các biểu hiện tương tự ở mắt trái nên đi khám lại ngay. Trên lâm sàng, mắt trái bệnh nhân có cương tụ kết mạc kèm giãn xoắn mạch thượng củng mạc; nhãn áp, thị lực và vận nhãn bình thường.
Chụp DSA phát hiện tổn thương rò mạch mới từ gốc động mạch nền của động mạch sinh ba bên trái. Bệnh nhân được tiến hành nút mạch để giải quyết luồng thông mới này. Ba ngày sau, dấu hiệu lồi mắt trái và cương tụ kết mạc cải thiện . Như vậy đây là một trường hợp tồn lưu động mạch sinh ba từ thời bào thai gây biểu hiện ở hai mắt trong đó khởi phát muộn hơn ở phía cùng bên.
Động mạch sinh ba là một nhánh mạch nối giữa động mạch cảnh trong và động mạch nền (tương tự như ống động mạch ở tim) trong thời kì bào thai và tự teo đi khi trẻ ra đời. Nếu còn tồn tại, chỉ một chấn động nhỏ cũng có thể gây vỡ động mạch này gây triệu chứng lâm sàng. Trên thế giới đã ghi nhận các trường hợp vỡ động mạch sinh ba gây triệu chứng cùng bên hoặc tồn lưu động mạch sinh ba hai bên biểu hiện triệu chứng một bên nhưng chưa từng ghi nhận trường hợp nào vỡ động mạch sinh ba gây triệu chứng hai bên.
Bệnh nhân thường đến khám chuyên khoa mắt đầu tiên nhưng có thể bị bỏ sót ở giai đoạn sớm và điều trị theo hướng viêm kết mạc. Hậu quả là bệnh có thể gây những tổn thương khó hồi phục tại mắt và hệ thần kinh trung ương.
Bác sĩ khuyên người bệnh bị lồi mắt, đỏ mắt lâu ngày sau chấn thương điều trị thuốc không khỏi cần đi khám sớm để loại trừ bệnh thông động mạch cảnh xoang hang, tránh để lâu gây biến chứng nặng nề.
