Liên tục phát hiện heo tiêm thuốc an thần
Đêm ngày 2.5, Đoàn kiểm tra liên ngành số 2, chống dịch bệnh gia súc, gia cầm TPHCM phát hiện tài xế L.T.N điều khiển xe tải chở 46 con heo nái từ Bà Rịa - Vũng Tàu đi qua vòng xoay Mỹ Thủy (Q.2) vào hướng TP.HCM nên yêu cầu dừng xe kiểm tra. Theo tài xế, số heo này được vận chuyển từ một trang trại heo (Bà Rịa – Vũng Tàu) về cơ sở giết mổ ở Long An, sau đó đem thịt đi tiêu thụ tại chợ đầu mối Bình Điền, TPHCM. Sau khi lấy mẫu kiểm tra, ngày 5.5, thông tin từ Đoàn kiểm tra liên ngành số 2 cho biết, kết quả xét nghiệm cho thấy, 3/4 mẫu nước tiểu lấy từ lô 46 con heo được phát hiện vào đêm 2.5 dương tính với thuốc an thần Combistress. Theo đó, cơ quan chức năng đã lập biên bản và xử phạt hành chính chủ của lô heo trên 43 triệu đồng với các hành vi như: không có giấy chứng nhận kiểm dịch; sử dụng giấy chứng nhận kiểm dịch không đúng lô hàng; vận chuyển, lưu giữ, giết mổ lô heo chứa thuốc an thần.
Trước đó, ngày 21.3 tại Đồng Nai, cơ quan chức năng cũng phát hiện một cơ sở với khoảng 79 con heo sống được bơm nước và có dấu hiệu tiêm thuốc an thần trước khi đưa đi tiêu thụ (hàng đống vỏ thuốc an thần được phát hiện nằm la liệt cạnh chuồng heo). Không dừng lại đó, hiện nay, tình trạng thịt heo nhiễm thuốc an thần vẫn xuất hiện nhan nhản ngoài chợ tại TPHCM. Theo công bố của Chi cục Thú y TPHCM, chỉ trong 1 tuần (từ ngày 3 đến 10.2), qua xét nghiệm 58 mẫu thịt heo vào TPHCM, có nguồn gốc từ các lò mổ tỉnh Long An, Tây Ninh và Đồng Nai, lực lượng Thú y TPHCM phát hiện đến 17 mẫu thịt nhiễm dư lượng thuốc an thần. Lượng heo nhiễm an thần này chủ yếu nhập về TPHCM thông qua hai chợ đầu mối (Bình Điền, Hóc Môn).
Còn nhớ vào tháng 10.2017, lực lượng chức năng phát hiện đến 3.750 con heo bị tiêm thuốc an thần trước khi đưa vào lò mổ Xuyên Á (huyện Hóc Môn, TPHCM) gây chấn động dư luận. Những tưởng sau vụ phát hiện khủng này, với sự vào cuộc quyết liệt từ các địa phương, các cơ quan, bộ ngành liên quan thì nạn tiêm thuốc an thần cho heo có thể chấm dứt. Tuy nhiên, chỉ sau một thời gian ngắn tạm lắng xuống, đến nay, tình trạng tiêm thuốc an thần cho heo vẫn tái diễn tại các tỉnh phía Nam. Và có thể nói, những trường hợp bị phát hiện gần đây chỉ là một phần nổi của tảng băng chìm chưa bị phát hiện.
Khi chế tài chưa đủ mạnh thì khó mong có được miếng thịt heo sạch
Một trong những vấn đề khiến tình trạng tiêm thuốc an thần cho heo vẫn diễn tiếp diễn hiện nay là việc chế tài của các cơ quan chức năng còn quá nhẹ, chưa đủ sức răn đe đối với những thương lái, chủ lô heo vì hám lợi mà bất chấp. Chẳng hạn vụ phát hiện 46 heo bị tiêm thuốc an thần phát hiện vào ngày 2.5 vừa qua, cơ quan chức năng cũng chỉ có thể xử phạt hành chính 43 triệu đồng đối với chủ lô heo, gồm cả 3 hành vi (không có giấy chứng nhận kiểm dịch; sử dụng giấy chứng nhận kiểm dịch không đúng lô hàng; vận chuyển, lưu giữ, giết mổ lô heo chứa thuốc an thần). Hay như vụ chấn động phát hiện 3.750 con heo bị tiêm thuốc trước khi đưa vào giết mổ tại lò mổ Xuyên Á cuối năm 2017 vừa qua, cơ quan chức năng cũng chỉ xử phạt mỗi chủ lô heo 30-35 triệu đồng, còn cơ sở giết mổ Xuyên Á bị đình chỉ hoạt động trong một thời gian.
Dù sao đối với heo còn sống phát hiện bị tiêm thuốc an thần vẫn có thể xử phạt được, còn đối với thịt heo (heo đã giết mổ) bày bán ở các chợ bị phát hiện tồn dư thuốc an thần thì việc xử phạt còn gian nan hơn, thậm chí không thể xử được. Cụ thể như 17 mẫu thịt heo nhập chợ được Chi cục Thú y TPHCM phát hiện tồn dư thuốc an thần vừa qua vẫn không thể xử lý được. Bởi hiện nay luật cũng như Bộ Y tế chưa có quy định ngưỡng vi phạm với hàm lượng thuốc an thần trong thịt heo (heo đã giết mổ), nên không có căn cứ pháp lý để xử phạt. Hơn nữa, đối với việc phát hiện thuốc an thần tồn dư trong thịt heo phải lấy mẫu để gửi đi kiểm tra và thường mất khoảng vài ngày mới có kết quả. Đến khi có kết quả thịt heo tồn dư thuốc an thần thì gần như lượng thịt heo đó đã được người dân tiêu thụ.
Luật sư Trần Quốc Minh (Đoàn Luận sư TPHCM) cho biết: “Những biện pháp chế tài hiện nay đối với đối tượng liên quan đến hành vi tiêm thuốc an thần cho heo trước khi giết mổ còn quá nhẹ, chủ yếu xử phạt hành chính. Hơn nữa, hiện nay còn thiếu cơ sở pháp lý làm căn cứ đối với thịt heo (heo đã giết mổ) tồn dư thuốc an thần bày bán ngoài thị trường nên việc xử phạt gần như khó khăn. Một khi những biện pháp chế tài xử phạt các hành vi tiêm thuốc an thần hay sử dụng hóa chất độc hại trong chăn nuôi, giết mổ heo chưa đủ chặt chẽ và chưa đủ mạnh thì người dân khó mong có được miếng thịt heo sạch để ăn”.
Được biết, Bộ NN-PTNT vừa qua đã giao cho Vụ Pháp chế chủ trì phối hợp Cục Thú y soạn dự thảo sửa đổi Nghị định số 90/2017/NĐ-CP ngày 31.7.2017 của Chính phủ theo hướng tăng tối đa mức tiền phạt và biện pháp bổ sung đối với heo bị phát hiện có thuốc an thần và sản phẩm động vật tồn dư thuốc an thần vượt ngưỡng.
Heo bị tiêm thuốc an thần tác hại như thế nào đối với người dùng?
Thuốc an thần Combistress và Prozil là loại thuốc thú y dùng an thần cho động vật trong các trường hợp như giúp heo nái không quậy phá hay cắn con khi sinh, dùng trong hoạn heo, giải phẫu động vật…Theo khuyến cáo của các bác sĩ, tác hại của việc tiêm thuốc an thần cho heo trước khi giết mổ có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân nếu dùng phải, bởi lượng thuốc chưa bài thải hết trong thịt cũng như các cơ quan nội tạng.
Thông thường sau khi tiêm cho heo phải mất khoảng 5 ngày dư lượng thuốc trong cơ thể mới bài thải hết. Do vậy, ở những đàn heo được tiêm thuốc ngay trước ngày giết mổ, lượng thuốc an thần tồn dư còn ở mức khá cao trong thịt heo nên có thể ảnh hưởng đến người tiêu dùng. Nếu người tiêu dùng ăn thịt heo có chứa thuốc an thần lâu dần sẽ tích tụ trong cơ thể, gây nhiều nguy cơ bệnh tật như: ung thư, tác hại đến hệ thần kinh, gây ra các triệu chứng run tay chân, bệnh về thận, gây trầm uất, đãng trí…