Bài toán đặt ra là làm sao tạo dựng một Đặc khu di sản Sài Gòn bên cạnh những công trình mới hiện đại, để có thể kết hợp khai thác di sản với du lịch, di sản và kinh tế…
Ngày 27.11, tại TPHCM diễn ra Hội thảo về Không gian di sản với chủ đề “Bảo tồn và phát huy giá trị các công trình kiến trúc, lịch sử, văn hóa tại TPHCM”. Tham dự có 100 đại biểu là cán bộ quản lý nhà nước, cùng 40 chuyên gia trong và ngoài nước nhằm tìm giải pháp bảo tồn hiệu quả các công trình kiến trúc cổ.
Trong quá trình thảo luận, các đại biểu đã phân tích các áp lực từ nhu cầu phát triển thành phố tác động đến hoạt động bảo tồn. Nhiều tham luận phân tích kỹ vai trò, trách nhiệm của các chủ thể có liên quan gồm nhà quản lý, nhà nghiên cứu lẫn chủ sở hữu các công trình trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản.
TS Nguyễn Lưu Bảo Đoan phân tích: Khi nhà đầu tư đập bỏ tòa nhà nằm ở góc đường Đồng Khởi, Lê Lợi, đã có những tiếng thở dài cho sự xóa sổ cà phê Givral – nơi nhà tình báo kiệt xuất Phạm Xuân Ẩn từng ghé. Khi chính quyền quyết định phá vỡ thương xá Tax để phục vụ cho việc xây metro và dành chỗ cho một cao ốc khác, đã có nhiều ý kiến gay gắt phản đối dẫn đến một số kết quả nhất định. Và gần đây nhất, khi chính quyền cân nhắc khả năng xây dựng một tòa nhà văn phòng tại Dinh Thượng Thơ thì những phản ứng mạnh mẽ hơn từ công chúng xuất hiện… 
“Đối với những công trình mang tính di sản, việc đánh giá theo các tiêu chí và tiến hành phân loại ưu tiên bảo tồn là việc cần thiết để chính quyền và xã hội có thể sử dụng tài nguyên đất đai, tiền bạc, cơ hội phát triển một cách khôn ngoan nhất. Ngoài ra, sự tham gia của người dân là cần thiết, thậm chí, công chúng có quyền bỏ phiếu lựa chọn phương án bảo tồn”, TS Đoan nhấn mạnh.
Còn nhà nghiên cứu Trần Hữu Phúc Tiến thì cho rằng: “Chính quyền và các sở ban ngành cần khuyến khích, khen thưởng các cá nhân, công ty đang gìn giữ và có kế hoạch, sáng kiến đưa ra phục vụ công cộng các tòa nhà, địa điểm có nhiều giá trị di sản.”
Qua đó, hội thảo đề ra tính cấp thiết của công tác nghiên cứu, bảo tồn và phát huy giá trị của các công trình di sản, đồng thời tìm ra các giải pháp phù hợp cho việc bảo tồn. Một số trường hợp điển hình được đưa ra thảo luận gồm: Bảo tàng Lịch sử, Bảo tàng Mỹ thuật TP, Villa 110-112 Võ Văn Tần và một số công trình có giá trị ở quận 5.
