Một vệt sáng tối tăm
Đã hơn một tháng trôi qua kể từ ngày vợ anh Hà Thúc Pháp- phường Hương An, thị xã Hương Trà bị sét đánh tử vong giữa đồng, ngay trước mặt, đến giờ anh vẫn chưa hết nguôi ngoai. Anh không hiểu vì sao vợ mình chết. Chị P. (SN 1979) ra đi khi còn quá trẻ, chỉ mới 40 tuổi. Đứa con út của anh chị chỉ mới 18 tháng tuổi.
“Ngày 6.5, vợ tôi mất, ngay trước mặt tôi, không quên được, chú à!”- anh Pháp nhớ như in ngày xảy ra sự việc với vợ mình. Cả hai vợ chồng không có đủ đất sản xuất, mảnh đất anh chị trồng hành là đi thuê. Sáng hôm ấy, anh chị ra đồng thu hoạch hành như hằng ngày, cho kịp để thương lái lấy. Đến trưa, cả nhà quây quần bên mâm cơm. Thế nhưng, đến chiều khi ra lại đồng để thu hoạch hành tiếp thì xảy ra cơ sự. “Lúc đó là 2 giờ kém, tôi đi sau vợ 10 mét thôi. Một tiếng rẹt rẹt vang lên rồi ánh sáng chớp tóe lửa chỉ trong vài giây, rứa mà giết chết vợ tôi”- anh Pháp giọng trầm ngâm.
Vợ bị nạn ngay trước mặt, lúc đó anh Pháp hoảng loạn rồi bất tỉnh lúc nào không hay. Chỉ khi tỉnh dậy thì mới biết vợ mình đã ra đi mãi mãi, không lời từ biệt. “Khi sự việc xảy ra tôi quá hoảng loạn, không biết gì, bất tỉnh đến khi tỉnh lại mới nghe hàng xóm kể lại là có đem vợ đi viện nhưng không kịp”- anh Pháp kể.
Cách nhà anh Pháp không xa, là nhà chị Nguyễn Thị Thư (SN 1969) cũng là nạn nhân trong vụ sét đánh cùng với vợ anh Pháp, tuy nhiên may mắn là chị Thư chỉ bị thương. Hôm xảy ra vụ việc, chị Thư cũng đang thu hoạch hành cạnh ruộng của vợ chồng anh Pháp. Cú đánh bất ngờ của tia sét làm gục ngã cả hai người, nhưng chị Thư may mắn hơn. Hôm gặp tôi, chị bảo: “May trời còn tha chứ không là cũng đi rồi. Giờ nghĩ lại vẫn thấy sợ, nghe giông sét là lo lắng, không dám ra khỏi nhà. Hai chị em làm cạnh nhau, sáng còn chuyện trò vui vẻ, rứa mà buổi chiều lại xảy ra sự việc đau lòng”.
Thống kê của Phòng LĐTB&XH thị xã Hương Trà thì từ 2017 đến nay đã có đến 5 mạng người chết do giông sét. Nhưng trớ trêu thay, những mạng người chết do giông sét đều có hoàn cảnh khó khăn, sự ra đi của họ để lại cho chồng, cho vợ những gánh nặng mưu sinh. Hai trường hợp trẻ nhất là cái chết của em Lê Văn Luyện ở xã Bình Điền và Hoàng Công Phong trú tại xã Hương Toàn, thị xã Hương Toàn. Hai em chết khi đang độ tuổi đến trường, hai đứa ra đi hai ngày khác nhau, đứa ở nhà bị sét đánh chết, đứa thì đang trên đường đi học về. Để rồi đầu bạc phải tiễn đầu xanh. Tang thương!
Cái chết từ giông sét không chỉ đến với con người, sự thiệt hại đó còn ở cả vật nuôi, tài sản lớn của người dân. Chiều 27.6, đàn bò của ông Trần Văn Hường trú tại xã Phú Sơn, thị xã Hương Thủy đang ăn giữa đồng thì bị sét đánh trúng. 5 con lăn đùng ra chết giữa đồng, hai con trong số đó đang có chửa chuẩn bị sinh. Ông Hường tính thiệt hại do sét gây ra là 70 triệu đồng. Một tiếng sét inh ỏi khiến cuộc sống vốn khó khăn của gia đình ông càng thêm túng thiếu. Gầy cơ nghiệp từ đàn bò, khi chuẩn bị hưởng thành quả thì ông trời cướp đi. “5 con bò, một tài sản lớn của gia đình bỗng chốc mất trắng. Biết là trời kêu ai nấy dạ, nhưng thấy sự mất mát này đau lòng quá”- ông Hường nghẹn ngào.
Năm con bò của ông Hường sau đó được thương lái đến mua, nhưng giá cả cũng chẳng bù lại được là bao nhiêu. Mấy năm sống trên vùng đất Phú Sơn, chưa bao giờ ông Hường thấy giông sét dữ dội đến mức như vậy. Những tiếng sét, những tia chớp kéo gia đình ông từ chỗ có nguồn thu nhập tốt đến chỗ túng nghèo.
Ông Đỗ Viết Tùng- Chủ tịch UBND xã Phú Sơn, thị xã Hương Thủy cho hay, nắm bắt được thông tin về việc gia đình ông Hường có bò bị sét đánh chết chính quyền cũng đã làm đơn để gởi lên cấp trên xin hỗ trợ chút nào đó cho gia đình. “Cả một gia tài như vậy bất ngờ bị trời cướp mất ai cũng xót. Giông sét trên địa bàn đến mùa thì lúc nào cũng có nhưng đánh chết bò như vậy thì đây là lần đầu tiên, có thể do thời tiết bữa nay bất thường quá”- ông Tùng nói.
Những vùng đất... “trời đánh”
Chiều 6.5.2018, cơn mưa dông kèm theo sấm sét và mưa lớn đã đánh trúng hai người nông dân đang trồng và chăm sóc hành lá trên địa bàn phường Hương An, thị xã Hương Trà khiến 1 người chết, 1 người bị thương. Ngày 19.5.2018, trên địa bàn huyện A Lưới, 2 người tử vong khi đang chạy xe máy kéo theo xe bò trên đường đi làm về thì gặp mưa giông và bị sét đánh trúng. Chiều 7.6.2018, trên địa bàn xã Hương Toàn, TX Hương Trà sét đánh chết một phụ nữ đang nhổ cỏ ruộng không kịp trú tránh… Những con số thống kê chưa đầy đủ nhưng đầy ám ảnh về giông sét gây ra cho người dân chỉ trong năm nay.
Thông tin của Trung tâm Khí tượng thủy văn Thừa Thiên-Huế cho thấy, trung bình hàng năm ở Thừa Thiên Huế có từ 92 đến 124 ngày giông, sét nhiều nhất là ở Nam Đông với 124 ngày, A Lưới 92 ngày và ở Huế 101 ngày. Trước sự thịnh nộ của đất trời, ông Nguyễn Văn Hùng- Giám đốc Trung tâm Khí tượng thủy văn tỉnh Thừa Thiên-Huế ví von “huyện Nam Đông của tỉnh Thừa Thiên-Huế được xem là “ổ giông sét” của miền Trung”.
Ông Hùng cũng cho rằng, giông sét ở Thừa Thiên-Huế thường bắt đầu xuất hiện từ tháng 2 và kết thúc vào tháng 11 hàng năm, nhưng tập trung chủ yếu vào thời gian từ tháng 4 đến tháng 9. Tháng 5 xuất hiện giông sét nhiều và mạnh nhất.
“Giông sét thường xảy ra vào chiều tối, đặt biệt trong mùa hè khi áp thấp nóng phía tây phát triển mạnh. Giông sét cũng xảy ra nhiều huyện thị thành phố khác của Thừa Thiên Huế. Kỹ năng trú, tránh giông lốc sét rất quan trọng để giảm thiểu rủi ro sét đánh gây tử vong. Nhiều người hầu như vẫn còn rất mù mờ thông tin về giông sét và cách phòng tránh”- ông Hùng thông tin.
Trung tâm khí tượng thủy văn Thừa Thiên-Huế đưa ra nguyên nhân về sự bất thường của giông sét trong những năm gần đây là do tác động của biến đổi khí hậu, số cơn lốc, sét xảy ra trên địa bàn tỉnh ngày càng gia tăng cả về số lượng và cường độ làm nhiều người chết, cũng như thiệt hại về nhà cửa và vật nuôi.
Trung tâm Khí tượng thủy văn tỉnh cảnh báo người dân khi có biểu hiện giông sét thì cần phải trú ẩn kịp thời. Tuyệt đối tránh đứng dưới cây, các khu vực có địa hình cao trống trải, gần nước, khu vực ẩm ướt, tránh đứng gần những nơi và vật dụng có kim loại như xe đạp, xe máy, hàng rào sắt, cuốc, xẻng…
“Không đứng thành nhóm đông người gần nhau, ngồi ở vị trí càng thấp càng tốt, cần đứng hoặc ngồi chụm 2 chân sát nhau tạo thành một điểm duy nhất tiếp xúc với mặt đất, làm sao để phần tiếp xúc giữa người và mặt đất là ít nhất, tốt nhất nên đứng nhón chân trên mặt đất hoặc ngồi xuống, lấy tay che tai. Không nên dùng điện thoại, nhất là điện thoại bàn có dây, điện thoại đang sạc. Nên rút phích cắm các thiết bị điện trước lúc có giông”- ông Hùng cảnh báo.
