Chia sẻ cảm nhận riêng về dòng âm nhạc đặc biệt này, NSƯT Vân Khánh cho biết, ngày bé cô nghe thụ động ca Huế hàng ngày vì cha là nghệ sĩ đàn cò.
Nữ nghệ sĩ thú nhận sự thật, khi bé cô không hề thích những làn điệu ca Huế: “Tôi không quen nghe, nhưng qua nhiều năm tháng và sống trong môi trường như thế thì thành quen”. Đến khi đi hát ca Huế, Vân Khánh vẫn với một lý do thụ động là đi làm vì mưu sinh cũng như theo nghề của cha chứ chưa thực sự thích và đam mê.
NSƯT Vân Khánh cho hay, khi đã có thâm niên trong nghề và tìm hiểu sâu hơn, cô nhận ra ca Huế đặc biệt ở chỗ xuất phát từ cung đình, chỉ được hát vào những dịp thiết triều hay tiếp đón quan lại và sứ thần.
“Do đó, nó mang tính thính phòng và bác học hơi cao trong từng giai điệu, lời lẽ. Chính vì thế, ca Huế ít được phổ biến nơi quần chúng. Cũng bởi thế, lúc nhỏ làm sao tôi hiểu được hết những ý nghĩa sâu xa trong ca Huế. Chỉ đến khi bước chân vào ca Huế, tôi mới khám phá ra được nhiều điều hay và ngày càng nuôi dưỡng niềm đam mê với loại hình này”, nữ ca sĩ nói.
Tuy xuất phát từ cung đình, nhưng giai điệu ca Huế lại mang cho người nghe những cảm giác đau buồn và sầu thảm. Dưới góc độ là người nghệ sĩ trình diễn, NSƯT Vân Khánh cho hay, các bài ca Huế thường hát về thân phận những người phụ nữ phong kiến ví dụ như phi tần trong cung, những nỗi niềm uất ức không biết tỏ cùng ai.
Bên cạnh những bài ca Huế bản lớn thì khi phổ biến vào đời sống nhân dân lại có thêm những bản lý nhỏ hay các bài hò.
“Tất cả đều để phù hợp với người dân lao động. Bản thân tôi nghĩ, cũng chính bởi mảnh đất Huế, con người và cuộc sống nơi đây khiến cho những giai điệu ca Huế phản ánh lại thực tế trong những câu hát”, Vân Khánh nhận định.
NSƯT Vân Khánh mỗi lần biểu diễn ca Huế đều được khán giả yêu cầu hát bài nào phải “tươi nhất”: “Duy chỉ có những bài hiện đại có thêm những bộ gõ, bộ đệm mang không khí rộn ràng chứ còn lại thực sự ôi thôi... buồn!”, Vân Khánh chia sẻ.
Bên cạnh đó, nữ nghệ sĩ còn nghiệm ra rằng, hát ca Huế phải đúng độ tuổi, có trải nghiệm và hiểu được ý nghĩa sâu xa trong ca từ thì càng hát càng thấm: “Lúc trẻ cứ hát vậy với giọng trong trẻo, ngân vang, nhưng độ sâu, độ chín thì không thể bằng”.
NSƯT Vân Khánh chia sẻ, du khách khi thưởng thức ca Huế đầu tiên là vì sự tò mò, tiếp đến là bởi khung cảnh lãng mạn ca Huế tạo ra, cuối cùng là sự kích thích, phấn khích của những nhạc cụ dân tộc. Một suất diễn ca Huế kéo dài từ 45 phút cho đến 1 tiếng đồng hồ nhưng theo NSƯT Vân Khánh đánh giá, để du khách hiểu hết ý nghĩa giai điệu, ca từ là vô cùng khó khăn.
Với một người nghệ sĩ trình diễn ca Huế chuyên nghiệp như NSƯT Vân Khánh, cô khẳng định “Đến Huế mà chưa nghe ca Huế - coi như chỉ mới đi Huế một nửa”.
Kính đa chiều được phát sóng vào lúc 20h00 từ thứ Hai đến thứ Sáu hàng tuần trên kênh VTV9.
