Đột quỵ là gì?
Theo Tiến sĩ Ishu Goyal, Khoa Thần kinh, Bệnh viện Sir HN Reliance Foundation (Mumbai Ấn Độ), đột quỵ xảy ra khi mạch máu bị tắc nghẽn hoặc vỡ, dẫn đến tổn thương ở vùng bị ảnh hưởng do thiếu nguồn cung cấp máu.
Vùng bị ảnh hưởng có hai phần: phần lõi là mô não bị tổn thương không thể phục hồi và phần nửa tối là vùng bị giảm nguồn cung cấp máu, có thể cứu được nếu điều trị kịp thời.
Theo Tạp chí Quốc tế về khoa học phân tử, đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ hai và góp phần đáng kể vào tình trạng khuyết tật trên toàn cầu. Tỷ lệ mắc bệnh này đặc biệt cao ở các nước đang phát triển và đột quỵ thiếu máu cục bộ là loại xảy ra thường xuyên nhất.
Phản ứng miễn dịch đối với đột quỵ
Tiến sĩ Goyal cho biết: “Một khi mô não bị tổn thương, nó sẽ bị tấn công bởi các chất trung gian gây viêm, chẳng hạn như đại thực bào, cytokine và interleukin, có tác dụng dọn sạch mô chết và mô hoại tử. Hàng rào máu não bị phá vỡ cho phép các dấu hiệu viêm này dễ dàng tiếp cận khu vực bị ảnh hưởng”.
Để đáp lại, trục hạ đồi, tuyến yên và tuyến thượng thận được kích thích để ngăn chặn phản ứng viêm quá mức sau đột quỵ, hạn chế khu vực bị các tế bào viêm nhắm tới.
“Ngay sau cơn đột quỵ, tình trạng tự miễn dịch tăng lên xảy ra trong não, trong khi tình trạng ức chế miễn dịch toàn thân diễn ra. Phản ứng kép này có thể khiến bệnh nhân dễ mắc các bệnh nhiễm trùng mắc phải khác nhau như bệnh viêm phổi và nhiễm trùng đường tiết niệu là phổ biến nhất trong những trường hợp như vậy,” Tiến sĩ Goyal nói thêm.
Các yếu tố ảnh hưởng đến việc ức chế miễn dịch sau đột quỵ
Một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến mức độ suy giảm miễn dịch sau đột quỵ. Các yếu tố chính bao gồm:
- Mức độ nghiêm trọng: Đột quỵ càng nghiêm trọng thì tác động đến hệ thống miễn dịch càng lớn.
- Thể tích vùng bị ảnh hưởng: Diện tích tổn thương càng lớn thì khả năng đáp ứng miễn dịch càng cao.
- Bệnh lý đi kèm từ trước: Các tình trạng bệnh lý như tiểu đường và tăng huyết áp có thể làm trầm trọng thêm tình trạng rối loạn miễn dịch.
- Biến chứng sau đột quỵ: Rối loạn huyết động và các biến chứng khác có thể làm tăng thời gian nằm viện và nguy cơ nhiễm trùng mắc phải.
Cách phòng ngừa
Trong khi nhiều liệu pháp khác nhau đã được đề xuất để ngăn ngừa nhiễm trùng toàn thân sau đột quỵ, chẳng hạn như liệu pháp tế bào gốc và thuốc chẹn beta-adrenergic, những liệu pháp này vẫn chưa được chứng minh là có hiệu quả lâm sàng. Do đó, cách tiếp cận tốt nhất để tránh các rối loạn miễn dịch trong cơ thể là ngăn ngừa đột quỵ ngay từ đầu.
Quản lý các yếu tố nguy cơ đột quỵ
Để giúp kiểm soát nguy cơ đột quỵ và tình trạng rối loạn miễn dịch liên quan, điều cần thiết là phải kiểm soát các yếu tố nguy cơ như:
- Bệnh tiểu đường: Duy trì lượng đường trong máu ở mức khỏe mạnh có thể làm giảm đáng kể nguy cơ đột quỵ.
- Rối loạn lipid máu: Kiểm soát mức cholesterol thông qua chế độ ăn uống, tập thể dục và thuốc có thể làm giảm nguy cơ đột quỵ.
- Hút thuốc: Bỏ hút thuốc là một trong những cách hiệu quả nhất để giảm nguy cơ đột quỵ.
