Ban tổ chức đã thực hiện vòng tuyển chọn online và phỏng vấn trực tiếp để chọn ra 18 đội tham gia. Mỗi đội gồm 6 thành viên chia đều ở 3 khối lớp, trong đó hai bạn thân cùng lớp 2, hai bạn thân cùng lớp 3 và hai bạn thân cùng lớp 4.
Theo chia sẻ từ ê kíp thực hiện chương trình, ý tưởng bạn và bạn thân của mình cùng đồng hành, hỗ trợ và có những lúc độc lập "tác chiến", thi tài với nhau sẽ là điều bất ngờ, hấp dẫn nhất của luật chơi mới.
Trạng nguyên nhí mùa 3 gồm 10 tập, trong đó gồm 9 trận vòng loại và 1 trận chung kết, tất cả các trận đấu được ghi hình tại TPHCM. Mỗi tập vòng loại là cuộc thi tài giữa 12 thành viên đến từ 2 trường tiểu học.
Theo luật chơi mới, các phần thi Hương, thi Hội đều mang tính cá nhân để xác định điểm số cho từng sĩ tử. Trong khi cách xác định các sĩ tử bước vào vòng thi Đình dựa vào tổng điểm của mỗi đội.
Vòng thi Hương đòi hỏi yếu tố nhanh và tốc độ, 2 đội chơi với 12 sĩ tử cùng trả lời nhanh các câu hỏi thể hiện hiểu biết chung về lịch sử, văn hoá truyền thống, trong đó có câu đố về trò chơi dân gian.
Vòng thi Hội, hai đội cử lần lượt cử thành viên thi đấu đối kháng, với các nội dung về kiến thức tổng hợp thuộc nhiều lĩnh vực của đời sống hiện đại. Sẽ có 3 sĩ tử giành quyền bước vào vòng thi Đình: đội có tổng điểm cao hơn được chọn 2 bạn có điểm cá nhân cao nhất, đội còn lại chỉ được chọn 1.
Vòng thi Đình đánh giá văn phong, cách thuyết trình và chỉ số EQ của mỗi sĩ tử. 3 thí sinh cùng xem một video, nhận đề thi từ giám khảo đặc biệt, viết bài cảm xúc theo yêu cầu tại trường quay, sau đó từng bạn sẽ trình bày bài của mình.
Theo chia sẻ của nhà báo Lại Bắc Hải Đăng, Phó Trưởng ban Sản xuất các chương trình giải trí – VTV3: “Năm 2022, Trạng nguyên nhí có cơ hội được giới thiệu tại Hội chợ và Diễn đàn truyền hình châu Á (ATF) với điểm nhấn chính là giá trị nhắc nhớ thế hệ trẻ em hiện đại về nền giáo dục truyền thống, các yếu tố dân gian, lịch sử, bởi đó là nền tảng, gốc rễ và là niềm tự hào của mỗi dân tộc”.
Đồng hành với các thí sinh của Trạng nguyên nhí năm nay vẫn có đủ 4 Trạng đảm nhiệm vai trò khác nhau: Trạng Xanh da trời - Cao lớn, Trạng Vàng - Tinh anh, Trạng Xanh lá - Học nhanh và Trạng Hồng - Mau nhớ. Trong đó, nhân vật cố định là Trạng Hồng; trợ lý cho Trạng Hồng sẽ là một bạn nhỏ xinh xắn và duyên dáng trong vai Trạng Vàng; 2 Trạng còn lại sẽ đảm nhiệm vai trò đội trưởng của 2 đội.