Gây các biến chứng cấp tính và mạn tính
Theo TS.BS Lê Bá Ngọc - Trưởng khoa Nội tổng hợp Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, bệnh đái tháo đường gồm 2 loại chính là đái tháo đường loại 1 và đái tháo đường loại 2. Không kiểm soát tốt bệnh đái tháo đường sẽ dẫn đến các biến chứng cấp tính và mạn tính. Một trong các biến chứng mạn tính nguy hiểm và thường gặp là biến chứng thận do đái tháo đường hay còn gọi là bệnh thận đái tháo đường.
40% bệnh nhân đái tháo đường có bệnh thận mạn, 19% bệnh nhân có tổn thương thận từ giai đoạn 3 trở lên. 80% bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối là do các biến chứng của đái tháo đường, và là một trong các nguyên nhân hàng đầu dẫn tới suy thận mạn tiến triển.
Các nguyên nhân dẫn đến suy thận gồm đái tháo đường lâu ngày gây xơ vữa các động mạch thận, làm hẹp tắc mạch máu, gây tăng huyết áp và suy thận.
Người bệnh đái tháo đường không kiểm soát tốt đường huyết sẽ tạo ra các sản phẩm glycat hóa bền vững (AGEs: advanced glycation endproducts). Chất này lắng đọng lâu ngày làm tổn thương các mạch máu nhỏ ở cầu thận. Lượng đường trong máu cao làm gia tăng áp lực cầu thận và gây tổn thương cầu thận.
Bên cạnh đó, biến chứng thần kinh bàng quang ở người bệnh đái tháo đường làm bàng quang giảm kích thích, không có cảm giác khi bàng quang đầy nước tiểu. Nước tiểu ứ đọng lâu ngày gây nhiễm trùng đường tiết niệu, vi khuẩn ngược dòng lên thận làm tổn thương thận, dẫn tới suy thận.
Cách giảm biến chứng thận bệnh đái tháo đường
TS Bá Ngọc cho biết, giai đoạn đầu của bệnh, người bệnh không có biểu hiện lâm sàng, chẩn đoán chủ yếu dựa vào kết quả xét nghiệm tổng phân tích nước tiểu và định lượng vi đạm niệu. Vì vậy, bệnh nhân đái tháo đường cần khám bệnh định kì, kiểm tra nước tiểu để phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Bệnh ở giai đoạn muộn, có thể gặp các dấu hiệu nặng như phù chân, phù to toàn thân, tràn dịch màng phổi, tràn dịch màng tim,…
Ngoài kiểm soát đường máu và huyết áp nghiêm ngặt theo chỉ định của bác sĩ, chế độ ăn và một lối sống lành mạnh sẽ góp phần làm giảm biến chứng thận đái tháo đường. Chế độ ăn uống và tập luyện thay đổi theo từng bệnh nhân như hạn chế tinh bột và đồ ngọt (cơm, miến, khoai tây, khoai nướng, bánh, kẹo); ăn nhiều rau xanh và hoa quả ít đường; ăn giảm muối và không nên ăn các thực phẩm chế biến sẵn (mì tôm, thịt muối, xúc xích, lạp xưởng); hạn chế trứng, nội tạng động vật, mỡ và bơ động vật.
Đồng thời, ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày, không nên ăn quá no. Hạn chế các chất kích thích như rượu, bia, cà phê, thuốc lá. Ngoài ra, tập thể dục đều đặn, vừa sức.
Đái tháo đường dẫn đến suy thận là một biến chứng nguy hiểm nhưng có thể kiểm soát và ngăn ngừa bệnh trở nên nặng hơn bằng cách phát hiện sớm và kiểm soát đường máu trong phạm vi cho phép, kết hợp với một chế độ sinh hoạt lành mạnh để bảo vệ chức năng thận khỏe mạnh.
