Khi tinh thần và thể chất của trẻ bị bạo lực
Khoa Sức khỏe vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiếp nhận điều trị cho một bé gái 12 tuổi, học lớp 6 nhập viện trong tình trạng hoảng loạn, mệt mỏi, đau đầu, đau bụng do bị bạo lực học đường. Khai thác tiền sử bố bệnh nhi cho biết: Trẻ vốn khỏe mạnh, hiền lành và có học lực giỏi. Do bố mẹ phải đi làm ăn xa nên trẻ ở cùng với ông bà. Sự việc xảy ra vào ngày đầu tháng 11.2023, khi trẻ bị một nhóm bạn khoảng 5-6 người đánh vào vùng đầu và người vì lý do trước đó trẻ đã mắng một bạn ở cùng trường.
Tại thời điểm xảy ra sự việc, trẻ không biết kêu cứu với ai. Khi về nhà, ông bà đã nghi ngờ trẻ bị đánh vì quan sát thấy trên người có những vết bầm tím, quần áo bị rách. Tuy nhiên, trẻ cũng không dám chia sẻ vì lo sợ nếu nói ra sẽ bị các bạn đánh tiếp và gia đình chỉ biết trẻ bị các bạn đánh đập cho đến khi một người bạn học cùng trường báo tin.
Tại khoa Sức khoẻ vị thành niên, trẻ có các biểu hiện đau đầu, đau bụng và nhức mỏi khắp người do bị đánh. Trẻ luôn trong tình trạng mệt mỏi, mất ngủ, chỉ nằm thu mình và không muốn tâm sự hay trò chuyện với bất kỳ ai. Sau khi thăm khám và hỏi chuyện cũng như làm các trắc nghiệm tâm lý, các bác sĩ đánh giá ngoài những tổn thương về thể chất, trẻ bị sang chấn về tâm lý nặng nề. Sau một thời gian tham gia các hoạt động nhóm và trị liệu tâm lý, trẻ đã cảm thấy tinh thần thoải mái, vui vẻ hơn, ăn ngủ tốt hơn và được ra viện.
Trước đó, khoa Sức khoẻ Vị thành niên từng tiếp nhận một trường hợp trẻ gái học cấp 2 đã có ý định tự tử do bạo lực học đường. Trẻ có tính cách hoà đồng, học lực khá và trước đây không có biểu hiện bất thường tâm lý. Tuy nhiên, sự việc xảy ra khi có một nhóm bạn cùng lớp cho rằng trẻ nói xấu các bạn. Vì thế, trẻ bị các bạn đánh ở trong và bên ngoài trường.
Trẻ nhập viện trong tình trạng căng thẳng, mệt mỏi, buồn chán, kinh hãi khi nghĩ lại cảnh bị bạn bè đánh đập. Trẻ lo sợ việc tiếp tục đi học sẽ bị bạn bè ở lớp đánh đập và từng có ý định tự tử. Sau một thời gian trị liệu tâm lý, tinh thần của trẻ đã cải thiện hơn.
Bạo lực học đường đến từ những lý do vu vơ
TS.BS Ngô Anh Vinh – Phó Trưởng khoa Sức khoẻ vị thành niên (Bệnh viện Nhi Trung ương) cho biết, hiện nay bạo lực học đường xảy ra không chỉ ở các học sinh nam mà thực tế lại có nhiều vụ học sinh nữ đánh nhau hội đồng. Lý do có thể rất vu vơ như nhìn đểu, bạn mới đến học, bạn học giỏi nhưng không giúp đỡ bạn khác làm bài... Bạo lực học đường là hành vi ngược đãi, đánh đập, cô lập và những hành động này gây ảnh hưởng nặng nề tới sức khỏe tinh thần và thể chất của trẻ ở học đường. Vấn nạn này gây ra những hậu quả trầm trọng về tinh thần của trẻ như: rối loạn lo âu, trầm cảm, rối loạn giấc ngủ, chán học và bỏ học. Đặc biệt, bạo lực học đường là một trong những nguyên nhân dẫn đến hành vi tự tử của học sinh.
"Các bậc phụ huynh cần thường xuyên phối hợp với nhà trường để theo dõi quá trình học tập và sinh hoạt của con mình tại trường. Bên cạnh đó, để bảo vệ trẻ khỏi vấn nạn nghiêm trọng này, gia đình và nhà trường cần giáo dục cho trẻ các kĩ năng cần thiết phòng tránh bạo lực học đường. Trên thực tế, hầu hết trẻ đều không dám thông báo với bố mẹ về việc mình bị bạo hành vì trẻ thấy xấu hổ, tự ti, thậm chí trẻ sợ lại bị bạo hành tiếp vì mang tiếng là hớt lẻo.
Ngoài ra, một điều rất quan trọng nữa đó là phụ huynh, thầy cô giáo nên động viên, khuyến khích trẻ chủ động báo ngay cho nhà trường và gia đình khi bị bắt nạt hoặc thấy bạn bị hành hung", TS.BS Ngô Anh Vinh đưa ra lời khuyên.
TS.BS Ngô Anh Vinh cũng đưa ra một số kỹ năng cần thiết giúp trẻ phòng, chống bạo lực học đường như xử lý tình huống khi xảy ra bạo lực học đường; nhận biết và chủ động chia sẻ trước nguy cơ bạo lực học đường; giao tiếp, hòa nhập với bạn bè...
Khi thấy bạo lực nguy hiểm đến bản thân, trẻ cần phải biết kêu cứu để được sự trợ giúp từ thầy cô giáo, gia đình, người thân hoặc những người xung quanh. Trẻ cần nhận biết sớm các dấu hiệu có nguy cơ bạo lực như: nhìn đểu, trêu đùa quá khích, bị cho ra rìa, tẩy chay,… Nếu trẻ nhận biết các dấu hiệu nguy cơ này, trẻ sẽ biết cách hành xử để né tránh khỏi bạo lực xảy ra. Cần giáo dục cho trẻ về kỹ năng giao tiếp, ứng xử với bạn bè. Trong mọi tình huống đều nên giải quyết một cách hoà thuận, tránh gây căng thẳng, đối đầu...
