Cần phòng ngừa bệnh tăng huyết áp, tránh biến chứng

Uống thuốc thường xuyên giúp giảm tử vong

Bà Nguyễn Hồng Cẩm (72 tuổi, ngụ quận Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh) từ lâu mắc bệnh huyết áp cao. Cứ đều đặn 1 tháng 1 lần, bà Cẩm lại đến Trạm Y tế Phường 8, quận Gò Vấp để lấy thuốc và khám. Bác sĩ cho biết, do tuổi cao nên bà dễ mắc các bệnh lý nền khác, điển hình như bệnh gout mới phát hiện 2 tháng gần đây, uống thuốc đều đặn là điều bà Cẩm phải tuân thủ mỗi ngày.

Ông Nguyễn Văn Mạnh (65 tuổi, quận Gò Vấp) cũng là một trong 400 người được theo dõi huyết áp tại Trạm Y tế Phường 8, quận Gò Vấp. Thời gian đầu, ông Mạnh hay quên uống thuốc, khi tái khám, huyết áp không ổn định khiến bác sĩ lo lắng, dặn cần phải uống thuốc đúng liều. Thay vì 1 tháng đến khám và lấy thuốc 1 lần, ông Mạnh được tái khám 15 ngày sau đó. "Bệnh của tôi là cao huyết áp - nhìn nhiều lúc khoẻ lắm, nhưng nếu làm quá sức là mệt, thở dốc... Tuổi già nên đành cố gắng chú ý sức khoẻ nhiều hơn vậy", ông Mạnh chia sẻ.

Trạm Y tế Phường 8, quận Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh là một trong những trạm y tế được đầu tư cơ sở vật chất và có 2 bác sĩ khám tại trạm mỗi ngày. Trung bình một tháng, trạm tiếp nhận từ 300-400 bệnh nhân đến khám các bệnh mãn tính, trong đó chủ yếu là bệnh nhân mắc huyết áp cao hoặc thấp.

Bác sĩ Trần Hoàng Hà - Trưởng trạm Y tế Phường 8, quận Gò Vấp TP Hồ Chí Minh cho biết trạm Y tế thường xuyên lên danh sách để kiểm tra số lượng bệnh nhân đang được theo dõi bệnh. Huyết áp là bệnh chủ yếu ở đây nên việc cung cấp thuốc và khám bệnh cần được kiểm soát tốt.

"Có những thời điểm, nếu bệnh nhân chưa đến tái khám liên tục nhiều tháng, chúng tôi sẽ gọi điện để nhắc nhở, bởi huyết áp diễn tiến bệnh âm thầm nên khi bệnh tái phát sẽ rất nguy hiểm", bác sĩ Hà chia sẻ.

90% bệnh tăng huyết áp không xác định được nguyên nhân

Theo Th.S.BSCKII Huỳnh Anh Kiều - Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP Hồ Chí Minh, đa phần bệnh thường gặp ở người lớn tuổi không có nguyên nhân (tăng huyết áp vô căn hay nguyên phát); khoảng 10% tình trạng có nguyên nhân, còn gọi là tăng huyết áp thứ phát.

Khoảng 90% trường hợp huyết áp tăng cao không xác định được nguyên nhân. Bệnh có tính gia đình, nhiều người trong gia đình cùng mắc tình trạng này, đặc biệt khi lớn tuổi hoặc có bệnh đái tháo đường. Ngoài ra, còn có các yếu tố khác dễ đưa đến mắc bệnh cao huyết áp như thói quen ăn mặn (nhiều muối), hút thuốc lá, uống rượu bia nhiều, dư cân hoặc béo phì, ít vận động thể lực, có nhiều căng thẳng, áp lực trong cuộc sống.

Tuy nhiên, có khoảng 1/3 trường hợp người bệnh không có dấu hiệu gì, chỉ phát hiện bệnh khi đo huyết áp tình cờ hay khám sức khỏe tổng quát hoặc khi đã có biến chứng như: Nhồi máu cơ tim, đột quỵ hay suy thận mạn giai đoạn cuối.

Do đó, các chuyên gia khuyến cáo người lớn từ 50 tuổi trở lên cần khám tổng quát và kiểm tra huyết áp định kì vì huyết áp có xu hướng tăng dần theo tuổi.

Tăng huyết áp cấp cứu xảy ra khi huyết áp đo được ≥ 180/120 mmHg, kèm một trong các dấu hiệu như co giật, lừ đừ, nhìn mờ, nôn ói, hôn mê, khó thở, đau tức ngực dữ dội, khi đó thì người bệnh cần đến bệnh viện ngay để được cấp cứu kịp thời.

Bệnh tăng huyết áp có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm về sau như: Biến chứng ở tim, biến chứng ở não, biến chứng ở thận, biến đổi mạch máu ở đáy mắt, có thể gây xuất huyết, phù nề mạch máu võng mạc, nghiêm trọng hơn là gây mù...

Cần phối hợp giữa điều chỉnh lối sống với thuốc hạ huyết áp

Điều trị bệnh tăng huyết áp cần phối hợp giữa điều chỉnh lối sống với thuốc hạ huyết áp, giúp người bệnh dễ dàng kiểm soát huyết áp. Mức huyết áp mục tiêu cần đạt được là 130/80 mmHg hoặc thấp hơn tùy theo bệnh lý đi kèm hoặc đặc điểm riêng của từng người.

Đối với bệnh này, việc áp dụng phương pháp điều trị không dùng thuốc là điều chỉnh lối sống, tập thể dục, giảm cân, thay đổi chế độ ăn (giảm muối, giảm mỡ béo), bỏ các thuốc gây cao huyết áp (thuốc kháng viêm, giảm đau nhức), thư giãn, giảm căng thẳng giúp hạ huyết áp tự nhiên.

Đối với bệnh nhân được chỉ định dùng thuốc hạ huyết áp: 5 nhóm thuốc cơ bản (ức chế men chuyển, chẹn thụ thể angiotensin 2, ức chế calci, lợi tiểu, chẹn beta). Chọn lựa và phối hợp thuốc tùy theo đặc điểm của từng bệnh nhân.

Trong quá trình điều trị, người bệnh cần uống thuốc đều đặn mỗi ngày. Nếu nghi ngờ tác dụng phụ do thuốc gây ra, đừng bỏ thuốc ngay mà hãy trao đổi với bác sĩ để tìm hiểu lí do và điều chỉnh thuốc thích hợp. Việc tuân thủ điều trị giúp người bệnh phòng tránh được các biến chứng lâu dài của bệnh.