Em bé vừa chào đời đã mắc giang mai
Các bác sĩ khoa Nhi - Sơ sinh, Bệnh viện Phụ sản TP Cần Thơ từng tiếp nhận một trẻ sơ sinh sinh non nhẹ cân bị bệnh giang mai bẩm sinh. Em bé có tổn thương da, gan lách to. Xét nghiệm dịch não tủy cho thấy bé còn có tổn thương thần kinh.
Bệnh viện Da liễu Trung ương cũng vừa tiếp nhận một bệnh nhi nam, 3 tháng tuổi, vào viện vì bong vảy ở lòng bàn tay và lòng bàn chân khoảng 2 tuần nay. Bé sinh mổ đủ tháng, cân nặng khi sinh là 3,5kg. Sau khi sinh, bé có vàng da sơ sinh kéo dài 1 tháng. Đứng trước bệnh nhi này, các bác sĩ ngoài nghĩ tới các bệnh lý da viêm thông thường như viêm da cơ địa,… thì giang mai bẩm sinh cũng cần được nghĩ tới. Khai thác tiền sử của bố và mẹ thì đều chưa làm xét nghiệm giang mai (mẹ trong quá trình mang thai không được làm xét nghiệm sàng lọc, kể cả trước mổ), hiện tại không có biểu hiện tổn thương da. Kết quả xét nghiệm của bệnh nhi: test nhanh giang mai dương tính. Kết quả xét nghiệm của mẹ cũng giang mai dương tính.
Bệnh nhi được chẩn đoán là giang mai bẩm sinh sớm và là trường hợp bệnh được truyền từ mẹ sang con trong quá trình mang thai. Bệnh nhi đã được sàng lọc các tổn thương cơ quan bộ phận khác và cho kết quả bình thường.
Bác sĩ chỉ rõ con đường lây bệnh
TS.BS Phạm Thị Minh Phương, Trưởng khoa khám bệnh (Bệnh viện Da liễu Trung ương) cho biết: Giang mai bẩm sinh là trường hợp mẹ mắc bệnh giang mai và truyền cho thai nhi trong khi mang thai. Sự lây truyền thường xảy ra từ tháng thứ 4 – 5 của thai kì. Tùy theo mức độ nhiễm xoắn khuẩn từ người mẹ vào thai mà có thể xảy ra các trường hợp: sảy thai, thai chết lưu, trẻ đẻ non và có thể tử vong. Các trường hợp nhẹ hơn, em bé mới sinh ra trông có vẻ bình thường, sau vài ngày hoặc vài tháng thấy xuất hiện các thương tổn giang mai, khi đó gọi là giang mai bẩm sinh sớm. Giang mai bẩm sinh có thể xuất hiện muộn hơn khi trẻ trên 2 tuổi; khi 5 - 6 tuổi hoặc lớn hơn gọi là giang mai bẩm sinh muộn.
"Biểu hiện của giang mai bẩm sinh sớm thường xuất hiện trong 2 năm đầu, thường gặp nhất là trong 3 tháng đầu với các triệu chứng như: phỏng nước lòng bàn tay, bàn chân, thường gặp hơn là triệu chứng bong vảy ở lòng bàn tay, bàn chân, sổ mũi, khụt khịt mũi, viêm xương sụn, giả liệt Parrot (do viêm các đầu xương dài làm trở ngại vận động). Trẻ đẻ ra thường nhẹ cân, da nhăn nheo, bụng to, có tuần hoàn bàng hệ, gan, lách to.
Biểu hiện giang mai bẩm sinh muộn thường xuất hiện sau sinh 3 – 4 năm với các biểu hiện như: viêm giác mạc kẽ thường xuất hiện lúc dậy thì, bắt đầu bằng các triệu chứng nhức mắt, sợ ánh sáng ở một bên, về sau cả hai bên và có thể dẫn đến mù, lác quy tụ, điếc cả hai tai bắt đầu từ 10 tuổi, thường kèm theo viêm giác mạc kẽ. Ngoài ra, còn có thể thấy các dị hình như: thủng vòm miệng, trán dô, xương chày lưỡi kiếm…", TS.BS Phạm Thị Minh Phương cho biết thêm.
Nếu bệnh được phát hiện sớm có thể điều trị khỏi và không để lại di chứng. Phụ nữ mang thai nên được sàng lọc bệnh giang mai ít nhất 1 lần để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, giúp phòng ngừa và loại trừ hiệu quả nhất bệnh giang mai bẩm sinh cho trẻ. Các bác sĩ khuyến cáo nên xét nghiệm tầm soát giang mai ở giai đoạn tiền hôn nhân, trước mang thai, 3 tháng đầu thai kỳ để được điều trị ngay càng sớm càng tốt, đặc biệt trước sinh 4 tuần nhằm tránh nguy cơ lây truyền bệnh giang mai bẩm sinh cho trẻ.
Ngoài bệnh giang mai, bà mẹ chú ý các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác có thể truyền từ mẹ sang con: HIV, viêm gan B, lậu, chlamydia… Những bệnh này không chỉ có nguy cơ gây sinh non, sảy thai, thai chết lưu, mà còn ảnh hưởng tới sức khỏe cho mẹ và cả bé sau sinh.
Giang mai là một bệnh lây truyền qua đường tình dục do xoắn khuẩn giang mai gây nên. Tỉ lệ mắc giang mai trên thế giới nói chung và ở Việt Nam nói riêng ngày càng tăng. Tình trạng này có liên quan đến sự gia tăng quần thể quan hệ tình dục đồng giới và xu hướng quan hệ sớm, không an toàn ở thanh thiếu niên.
