Một số trẻ nhập viện sau khi tiêm vắc-xin ComBE Five
Trung tâm Y tế dự phòng (TTYTDP, TPHCM) cho biết, năm 2018, TPHCM có 64.910 trẻ cần được tiêm vắc-xin phòng 5 bệnh Bạch hầu - ho gà - uốn ván - viêm gan B và viêm màng não mủ do Hib (vi khuẩn Haemophilus influenza týp B (Hib), nguyên nhân hàng đầu gây viêm màng não cấp do vi khuẩn ở trẻ dưới 5 tuổi, chiếm từ 1/3-1/2 số trường hợp viêm màng não do vi khuẩn). Tuy nhiên, chỉ có 7.322 trẻ được tiêm đủ 3 mũi vắc-xin ComBe Five. Còn 6 tháng đầu năm 2019, TP có 17.710 trẻ cần tiêm vắc- xin 5 trong 1 và mới chỉ có 2.005 trẻ được tiêm đủ 3 mũi vắc- xin này.
Theo đó, tính chung tổng số trẻ được tiêm mũi 1, mũi 2 và đủ 3 mũi trong năm 2018 và 2019, TPHCM đã thực hiện tiêm 40.117 mũi vắc-xin ComBE Five. Trong số hơn 40.000 mũi tiêm này có 1.975 trẻ có phản ứng sau tiêm, chiếm 4,9%, chủ yếu là các phản ứng nhẹ như sốt, quấy khóc, sưng chỗ tiêm… Tuy nhiên, có đến 95 trường hợp phải nhập viện, trong đó có 2 trường hợp có phản ứng nặng độ III sau tiêm chủng.
Bác sỹ Nguyễn Trí Dũng, Giám đốc TTYTDP TPHCM- cho biết: “Hai trường hợp trẻ có phản ứng nặng độ III sau tiêm chủng gồm một bé gái và một bé trai, 2 tháng tuổi được tiêm vắc-xin ComBE Five và uống vắc-xin OPV lần thứ 1. Cả hai đều được điều trị kịp thời theo phác đồ hướng dẫn điều trị của Bộ Y tế và qua nguy kịch”.
Trường hợp bé gái L.M.P.T (3 tháng tuổi, được tiêm chủng vắc-xin ComBE Five và uống vắc-xin OPV lần thứ 1) tại Trạm Y tế Phường Bình Chiểu, quận Thủ Đức ngày 17.5.2019. Sau tiêm chủng, bé được theo dõi 30 phút và không có biểu hiện bất thường nên được người nhà đưa về và được nhân viên trạm y tế theo hướng dẫn theo dõi, chăm sóc trẻ tại nhà trong 48 giờ tiếp theo. Tuy nhiên, 2 giờ sau tiêm chủng, bé T. bắt đầu khóc thét, tím tái, lịm người nên được gia đình đưa quay lại trạm y tế. Tại đây, các bác sỹ đã khám và tiêm thuốc Adrenaline theo phác đồ xử trí phản vệ của Bộ Y tế, đồng thời chuyển lên Bệnh viện (BV) quận Thủ Đức để tiếp tục theo dõi, điều trị. Sau 2 ngày, sức khỏe của bệnh nhi ổn định và được cho xuất viện.
Tương tự, bé trai H.T.T, 2 tháng tuổi, tiêm vắc-xin ComBE Five và uống vắc-xin OPV lần thứ 1 tại Trạm Y tế phường Sơn Kỳ, quận Tân Phú (TPHCM). Sau tiêm chủng, bé được cũng được theo dõi, tuy nhiên sau đó bé T bắt đầu có dấu hiệu khóc nấc, khó thở, da xanh tái sau đó tím, lịm người và cũng được đưa trở lại Trạm Y tế rồi chuyển lên BV Quận Tân Phú. Hai ngày sau, bệnh nhi được xuất viện về nhà trong tình trạng ổn định.
Cần phát hiện phản ứng sau tiêm sớm và xử trí kịp thời
Theo số liệu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), vắc-xin ComBe Five có thành phần tương tự như vắc-xin Quinvaxem, tỷ lệ phản ứng thông thường đối với các vắc-xin chứa thành phần ho gà toàn tế bào: Sốt từ 38OC đến 39OC chiếm tới 44,5%; phản ứng sưng 38,5%, nóng đỏ tại chỗ tiêm có thể tới 56,3%; đau 25,6%; các phản ứng khác như quấy khóc kéo dài là 3,5%. Các phản ứng nặng có thể gặp như co giật, giảm trương lực cơ, sốc phản vệ (20 trường hợp trong một triệu liều vắc-xin sử dụng), các phản ứng này cần được phát hiện sớm và xử trí kịp thời tại cơ sở y tế.
Trước tình hình còn tồn tại các phản ứng sau tiêm vắc-xin ComBe Five, bác sĩ Nguyễn Trí Dũng cho biết thêm, để việc tiêm chủng được đảm bảo an toàn, trong tháng 1.2019, TTYTDP TP đã phối hợp với BV Nhi Đồng 1, TPHCM tổ chức 10 lớp tập huấn về “Khám, sàng lọc và theo dõi sau tiêm chủng” cho hơn 800 nhân viên y tế thực hiện tiêm chủng mở rộng tại tất cả các trạm y tế, phường xã, trung tâm y tế quận, huyện,.. theo chỉ đạo của Sở Y tế TPHCM. Về phía Sở Y tế TP cũng đã ban hành các quy định tăng cường công tác tiêm chủng an toàn và hiệu quả, chỉ đạo các cơ sở tiêm chủng tuân thủ nghiêm túc các quy định về an toàn tiêm chủng. Ngoài ra, SYT nhấn mạnh các cơ sở tiêm chủng phải thực hiện hướng dẫn cha, mẹ hoặc người nuôi dưỡng trẻ cách theo dõi, chăm sóc trẻ sau tiêm chủng.
Ngoài ra, BS Nguyễn Trí Dũng nhấn mạnh: “Cả hai trường hợp phản vệ nguy kịch sau khi tiêm chủng vừa qua đều được cấp cứu kịp thời, các trạm y tế đã phản ứng nhanh, xử trí đúng,… Ngược lại, việc trẻ phản ứng sau tiêm sẽ rất nguy hiểm, nếu không may cha mẹ lơ là, thiếu hiểu biết hay việc cơ sở tiêm chủng xử trí không kịp thời,… Vì thế các cơ sở tiêm chủng cần phối hợp với các bệnh viện gần nhất để sẵn sàng tiếp nhận, cấp cứu các trường hợp phản ứng nặng sau tiêm chủng”.
