Theo ThS.BS Phan Ngọc Huy - Khoa Thẩm mỹ da Bệnh viện Da Liễu TPHCM, tia cực tím từ ánh nắng mặt trời có bước sóng trong khoảng 100-400nm và được chia thành 3 loại, gồm UVA (315-400nm), UVB (280-315nm) và UVC (100-280nm).
Khi ánh nắng mặt trời xuyên qua khí quyển, tất cả tia UVC và khoảng 90% tia UVB bị hấp thu bởi tầng ozone, hơi nước, khí oxy và CO2, trong khi đó tia UVA ít bị tầng khí quyển hấp thu. Vì vậy, khi xuống đến mặt đất, tia cực tím gồm chủ yếu là tia UVA và một lượng nhỏ tia UVB.
Tia UVB thay đổi cường độ theo từng thời điểm trong ngày, cao nhất là khoảng 10-14h. Những tháng hè là thời gian UVB gây tổn thương da nhiều nhất, tác động trực tiếp lên lớp thượng bì (lớp ngoài cùng của da), gây các tổn thương tức thì như rám nắng, bỏng nắng.
Tia UVA có một số tính chất khác so với UVB như giữ cường độ ổn định trong ngày, không có thời điểm đạt mức tối đa. Tia UVA không bị lọc bởi các loại kính thông thường, do vậy tia có thể xuyên qua kính cửa sổ và xe hơi. Tia UVA còn có khả năng xuyên sâu vào da đến lớp bì, tác động lâu dài, tích lũy theo thời gian.
"Tia cực tím gây ra 2 loại tác hại trên da, đó là ngắn hạn và dài hạn" - bác sĩ Huy cho biết.
Trong đó, tia UVB gây ra hầu hết các tác hại ngắn hạn như bỏng nắng, biến đổi màu sắc da, rám da, đau rát và ở những trường hợp nặng da có thể bị phồng rộp,… Tiếp xúc quá nhiều tia UVB làm cho lớp ngoài cùng của da dày hơn.
Đây là cơ chế bảo vệ tự nhiên của da nhưng có thể gây tổn thương nhiều vì làm cho lớp thượng bì hấp thu và tán xạ tia UVB nhiều hơn.
Cả 2 loại tia, đặc biệt là UVA, gây tác động dài hạn, tích lũy theo thời gian như sản xuất gốc tự do, lão hóa do ánh sáng và sinh ung thư.
Tiếp xúc lâu dài với ánh nắng làm biến đổi kết cấu và giảm độ đàn hồi da, dẫn đến các biểu hiện lão hóa sớm như nếp nhăn, chùng da, túi mỡ, sạm da,... Tiếp xúc với tia cực tím và bỏng nắng trong thời thơ ấu được xem là có liên quan đến ung thư da sau này như u hắc tố, ung thư tế bào gai và ung thư tế bào đáy.
