Bệnh nhân bị lưỡi trắng phớ, sưng phù
3 tháng qua, ông N.T.N. (55 tuổi, Đắk Lắk) bị nổi mụt bên trong lưỡi, nghĩ nhiệt miệng. Gia đình đưa ông đi khám nhiều nơi, được chẩn đoán nấm lưỡi. Bác sĩ kê thuốc uống nhưng không đỡ, lưỡi mỗi ngày thêm trắng phớ và sưng phù. “Tôi ăn uống không ngon miệng, sụt 3 kg trong 3 tháng” – ông nói.
Lo lắng cho tình trạng sức khoẻ của mình, ông N. đã tới bệnh viện để được thăm khám. Bác sĩ quan sát lưỡi bệnh nhân bên trái có vết loét 1,5cm, chưa lan ra giữa, vùng dưới cằm có hạch. Nghi ngờ ung thư lưỡi, bác sĩ chỉ định chụp CT-scanner và sinh thiết u cho kết quả ung thư biểu mô tế bào vảy, giai đoạn 2. Với hạch dưới cằm, kết quả chọc hút bằng kim nhỏ (FNA) xác định hạch viêm mạn tính giai đoạn 1.
BS.CKII Đoàn Minh Trông – Đơn vị Đầu Mặt Cổ, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TPHCM cho biết, bệnh nhân N. cần được chỉ định phẫu thuật cắt rộng u lưỡi, đồng thời nạo hạch cổ phía bên trái dự phòng do tỉ lệ di căn âm thầm hạch cổ. Sau khi cắt u, vùng lưỡi của người bệnh sẽ để lại khuyết hổng khoảng 3-4cm, chiếm 30% thể tích lưỡi nên không cần tái tạo. Người bệnh được may khép lưỡi, cuộc phẫu thuật kéo dài 90 phút.
90% ung thư lưỡi là biểu mô tế bào vảy
Theo bác sĩ Trông, ung thư lưỡi là tình trạng tế bào bất thường, phân chia và phát triển không kiểm soát dẫn đến u hoặc vết loét không lành. Gần 90% bệnh ung thư lưỡi là ung thư biểu mô tế bào vảy (SCC). Tế bào vảy là tế bào phẳng giống tế bào da, bao phủ niêm mạc miệng, mũi, thanh quản, tuyến giáp và họng.
Ung thư lưỡi thuộc nhóm ung thư hốc miệng và vòm họng, phổ biến thứ 6 trên thế giới. Mỗi năm, có khoảng 263.900 trường hợp mới và 128.000 ca tử vong do ung thư môi và khoang miệng. Tại Việt Nam, ung thư lưỡi ngày càng gia tăng, chủ yếu ở nam giới sau 50 tuổi.
Các triệu chứng của ung thư lưỡi giai đoạn đầu thường không rõ ràng nên dễ bị bỏ qua, nhầm lẫn với các bệnh khác như nhiệt miệng, viêm loét… Ở giai đoạn nặng hơn, người bệnh đau, khó nói và nuốt, cơ thể mệt mỏi, sụt ký nhanh. Khi không được điều trị, ung thư lưỡi di căn xa đến các cơ quan khác, ảnh hưởng đến tính mạng người bệnh.
Phẫu thuật là phương pháp hàng đầu trong điều trị ung thư lưỡi. Bác sĩ sẽ cắt bỏ u và cắt rộng mô xung quanh khoảng 1-2cm. U được đánh giá giải phẫu bệnh và hỗ trợ điều trị hóa trị, xạ trị (nếu cần thiết). Trường hợp của ông N. nhờ người thân quyết liệt đưa đi khám bệnh và bệnh còn ở giai đoạn kiểm soát được nên không cần hóa trị, xạ trị sau mổ.
Ở giai đoạn sớm (0-1), sau điều trị, người bệnh ung thư lưỡi có tỉ lệ sống sau 5 năm lên đến 84%. Ở giai đoạn 2, tỉ lệ sống sau 5 năm là 70%. Ở giai đoạn đã di căn đến phổi, xương… tỉ lệ sống sau 5 năm còn 41%.
Có nhiều yếu tố nguy cơ dẫn đến ung thư lưỡi như hút thuốc lá, uống rượu bia, vệ sinh răng miệng kém, tiếp xúc với virus HPV. Trong đó, hút thuốc lá, uống rượu bia chiếm đến 80%. Trường hợp ông N. thường xuyên hút thuốc lá, uống rượu bia có thể là nguyên nhân.
Bác sĩ Đoàn Minh Trông khuyến cáo, ung thư lưỡi có thể phòng ngừa khi hạn chế rượu bia, thuốc lá, vệ sinh răng miệng sạch sẽ. Khi lưỡi xuất hiện vết loét, sần sùi không lành sau 1-2 tuần, nên đi khám bác sĩ chuyên khoa Đầu Mặt Cổ để tìm nguyên nhân và điều trị.
