Gần đây, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM tiếp nhận ca bệnh V.N.T (72 tuổi, Long An). Bà T có tiền sử thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch sâu từ nhiều năm nay và phải dùng thuốc kháng đông để dự phòng tái phát. Trước khi nhập viện, có một khoảng thời gian bà T tự ý ngưng thuốc.
Tại phòng khám Khoa Cấp cứu, phim chụp CT scan mạch máu xác định bà T bị huyết khối tái phát, phù chi dưới nhiều do huyết khối lan tỏa rộng toàn bộ các tĩnh mạch sâu từ cẳng chân đến vùng chậu.
Đặc biệt, tĩnh mạch chậu trái do bắt chéo với động mạch chậu và bị động mạch này chèn, nên xơ teo và tắc hoàn toàn.
Đây là một hội chứng khá thường gặp ở phụ nữ, có thể tiềm ẩn là nguyên nhân của huyết khối. Bà T được chỉ định can thiệp nội mạch loại bỏ cục máu đông và nong bóng đặt stent để sửa chữa chỗ hẹp. Sau điều trị, chân của bệnh nhân giảm sưng phù, tiếp tục được theo dõi.
Nhận biết phù chi dưới, loét tĩnh mạch do huyết khối tĩnh mạch sâu
TS.BS Lê Phi Long - Phó trưởng Khoa Lồng ngực – Mạch máu Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM cho biết, loét tĩnh mạch do huyết khối tĩnh mạch sâu chiếm tỉ lệ 70 - 80% trường hợp người bệnh loét chân mạn tính.
Tình trạng này bắt nguồn từ sự tắc nghẽn dòng máu tĩnh mạch tại các chi. Theo thời gian, lưu lượng máu bị ứ đọng tại các tĩnh mạch ở chi càng lớn, dẫn đến tình trạng căng cứng, phù nề chi. Về lâu dài, gây ra tình trạng rối loạn chuyển hóa tại chỗ, loạn dưỡng, từ đó hình thành các vết lở loét.
Phù chi dưới, loét tĩnh mạch gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến người bệnh, không chỉ về mặt sức khỏe mà còn là chất lượng cuộc sống, thậm chí là gánh nặng xã hội. Các vết loét không được chữa trị sẽ ngày càng lây lan, tăng nguy cơ bội nhiễm, dẫn tới những tình trạng nặng hơn như viêm mô tế bào lan rộng, hoại tử chi, cắt cụt chi,...
Theo bác sĩ Nguyễn Đức Chỉnh - Khoa Tim mạch can thiệp Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, khoảng 50% người bệnh thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch sâu tiến triển sang hội chứng hậu huyết khối và khoảng 10% bị loét mạch. Diễn tiến bệnh được chia thành 6 mức độ với các biểu hiện tăng dần.
Trong đó, đau chân, chuột rút, dị cảm, ngứa hoặc tình trạng giãn mao mạch, tĩnh mạch, phù chân,... là những dấu hiệu ban đầu dễ nhận biết, báo hiệu sớm tình trạng phù chi dưới, loét tĩnh mạch do huyết khối tĩnh mạch sâu.
Phương pháp điều trị
Bác sĩ Đức Chỉnh chia sẻ phương pháp điều trị phù chi dưới, loét tĩnh mạch do huyết khối tĩnh mạch sâu được chia thành 3 nhóm chính, gồm điều trị không dùng thuốc (thay đổi lối sống, tăng cường vận động, sử dụng các phương pháp hỗ trợ như vớ áp lực, băng ép); điều trị bằng thuốc (sử dụng thuốc kháng đông, có thể kết hợp thuốc tăng trương lực tĩnh mạch); điều trị can thiệp bằng phẫu thuật (đặt stent, lấy huyết khối,...).
Các phương pháp điều trị kể trên được áp dụng cho hầu hết ca bệnh.
Đối với nhóm người bệnh là phụ nữ trong giai đoạn mang thai hoặc người bệnh ung thư, việc áp dụng phương pháp điều trị cần có sự chỉ định và theo dõi của bác sĩ chuyên khoa.
Theo bác sĩ Phi Long, kế hoạch phòng ngừa phù chi dưới, loét tĩnh mạch do huyết khối tĩnh mạch sâu có sự khác nhau, tùy thuộc vào yếu tố nguy cơ của người bệnh.
Thay đổi chế độ sinh hoạt, sử dụng dụng cụ hỗ trợ như vớ áp lực, băng ép, dùng thuốc kháng đông đúng theo chỉ định của bác sĩ,... là những "vũ khí chính yếu" trong điều trị phòng ngừa hội chứng hậu huyết khối do huyết khối tĩnh mạch sâu.
