Tứ chứng Fallot - bệnh lí tim bẩm sinh, diễn tiến nặng theo thời gian

Thanh Thanh |

Tứ chứng Fallot là bệnh tim bẩm sinh diễn tiến nặng theo thời gian. Ngay cả sau khi được phẫu thuật điều trị, bệnh nhi vẫn cần được theo dõi đều đặn.

Theo ThS BS. Phạm Trọng Phú - Khoa Phẫu thuật tim trẻ em Bệnh viện Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh, tứ chứng Fallot là bệnh lý tim bẩm sinh đặc trưng bởi 4 tổn thương về mặt cấu trúc trong tim gồm: hẹp phổi, động mạch chủ cưỡi ngựa lên vách liên thất, thông liên thất và phì đại thất phải. Nếu không được can thiệp phẫu thuật, diễn tiến tự nhiên của bệnh thường dẫn đến tăng tỉ lệ các biến chứng, giảm tuổi thọ và thậm chí tử vong.

Diễn tiến tự nhiên của Tứ chứng Fallot

Trên thế giới, tỉ lệ mắc Tứ chứng Fallot vào khoảng 5-10% trong tổng số bệnh tim bẩm sinh nói chung. Hiện chưa có số liệu cụ thể tại Việt Nam. Nguyên nhân gây mắc Tứ chứng Fallot chưa được hiểu rõ, tuy nhiên các nghiên cứu cho thấy những bất thường về gen và nhiễm sắc thể là các yếu tố liên quan đến việc gia tăng nguy cơ mắc bệnh lý này.

Tứ chứng Fallot tiến triển nặng theo thời gian. Triệu chứng thường gặp nhất của bệnh là tím da, niêm mạc hoặc các cơn tím cấp. Ngoài ra, một số biểu hiện có thể gặp khác như rối loạn nhịp tim, tình trạng thuyên tắc nghịch, áp xe não, viêm nội tâm mạc nhiễm trùng. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, người bệnh thường mắc các biến chứng của tình trạng tim bẩm sinh tím hoặc tử vong do cơn tím thiếu oxy cấp. 

Trước đây chẩn đoán Tứ chứng Fallot thường dựa vào triệu chứng tím và âm thổi tại tim. Tuy nhiên với sự phát triển của siêu âm tim, các bác sĩ có thể phát hiện bệnh lý này sớm hơn. Hiện nay, siêu âm tim thai là phương tiện chẩn đoán sớm nhất, có thể phát hiện bệnh ngay trong thời gian bào thai.

Bên cạnh đó, sàng lọc đo độ bão hoà oxy sau sinh có thể phát hiện bệnh. Những trường hợp nghi ngờ cần được thăm khám bởi bác sĩ tim mạch nhi và được đề nghị siêu âm tim. Hiện siêu âm tim là phương tiện chẩn đoán sau sinh dành cho trẻ nghi ngờ mắc tim bẩm sinh, trong đó có Tứ chứng Fallot.

Hướng điều trị tứ chứng Fallot

ThS BS. Phạm Trọng Phú cho hay trẻ được chẩn đoán tứ chứng Fallot cần được phẫu thuật kịp thời. Thời điểm phẫu thuật phụ thuật vào nhiều yếu tố bao gồm tình trạng tím của trẻ, các dị tật và bệnh lý phối hợp đi kèm, tuổi, cân nặng,... Thông thường, thời điểm phẫu thuật từ khoảng 6-12 tháng tuổi.

Có nhiều phương pháp điều trị Tứ chứng Fallot tuỳ theo từng trường hợp bệnh. Một số trường hợp phải đặt stent hoặc phẫu thuật tạm thời để cứu sống người bệnh khi chưa thể phẫu thuật triệt để. Hiện phẫu thuật triệt để là phương pháp sửa chữa toàn bộ các tổn thương của tứ chứng Fallot gồm mở rộng đường thoát thất phải, đóng lỗ thông liên thất tách biệt hai hệ tuần hoàn.

Tuy nhiên, sau phẫu thuật triệt để, người bệnh vẫn cần phải theo dõi lâu dài và tái khám đều đặn. Những diễn tiến dài hạn sau phẫu thuật sửa chữa Tứ chứng Fallot có thể kể đến như: hở van động mạch phổi, suy chức năng thất phải, rối loạn nhịp tim, hẹp van động mạch phổi tồn lưu hoặc lỗ thông liên thất còn tồn lưu…

Các biến chứng này hoàn toàn có thể được kiểm soát nếu người bệnh được theo dõi đều đặn và can thiệp kịp thời. Việc theo dõi lâu dài và tái khám đều đặn sẽ giúp người bệnh được phát hiện sớm các biến chứng dài hạn sau phẫu thuật và được can thiệp kịp thời nếu có chỉ định.

Một số trường hợp người bệnh có diễn tiến hở van động mạch phổi nặng theo thời gian do đây là van đã được phẫu thuật viên tái tạo lại trong quá trình phẫu thuật, có thể không hoạt động như một lá van thông thường. Trong trường hợp này, người bệnh cần được thay van động mạch phổi.

Hiện có hai phương pháp thay van động mạch phổi: phẫu thuật tim hở và can thiệp qua da. Trong đó kỹ thuật thay van qua da giúp người bệnh tránh được cuộc mổ tim mở lần thứ 2 để thay van, giảm các nguy cơ liên quan đến mổ mở, giảm thời gian nằm viện và rút ngắn thời gian hồi phục.

Mới đây, Bệnh viện Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh tiếp nhận điều trị bệnh nhi N.K.N (19 tháng tuổi, Đồng Nai). Bé N bị tím và nhiều lần lên cơn tím từ lúc 6 tháng tuổi, đã được chẩn đoán mắc Tứ chứng Fallot. Bé N đến khám lúc 18 tháng tuổi vì tình trạng tím và cơn tím tái diễn nhiều đợt, chậm tăng cân, bé phải nhập viện ở tuyến dưới để hỗ trợ oxy. Tại khoa Phẫu thuật tim trẻ em Bệnh viện Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh, bệnh nhi được chẩn đoán xác định Tứ chứng Fallot và có chỉ định phẫu thuật.

Sau phẫu thuật sửa chữa triệt để Tứ chứng Fallot cách đây 1 tháng, vết mổ lành tốt và các vấn đề hậu phẫu ổn định. Bé N đã được xuất viện, sau đó, theo dõi và tái khám định kì.

Thanh Thanh
TIN LIÊN QUAN

Những vấn đề sức khỏe liên quan đến tăng huyết áp

Thanh Thanh |

Tăng huyết áp hiện là vấn đề sức khỏe cộng đồng quan trọng, ngày càng phổ biến và trẻ hóa. Hiện nay, xu hướng tối giản hóa trong điều trị và khuyến khích người bệnh chủ động đo tăng huyết áp đúng cách đang là vấn đề quan trọng cần lưu ý trong chẩn đoán, điều trị căn bệnh nguy hiểm này.

Nhiều tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị tắc hẹp động mạch chi

Thanh Thanh |

Ngày nay, nhiều tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị bệnh tắc hẹp động mạch chi đã được áp dụng, giúp phát hiện bệnh sớm và điều trị ít xâm lấn, mang lại hiệu quả điều trị tối đa, phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Dự phòng đột quỵ trên người bệnh rung nhĩ, thiếu máu não thoáng qua

Thanh Thanh |

Rung nhĩ là một trong những nguyên nhân gây đột quỵ và thiếu máu não thoáng qua (cơn đột quỵ nhẹ). Trong khi đó, người bị thiếu máu não thoáng qua thường có nguy cơ tái phát đột quỵ cao. Người bệnh rung nhĩ và thiếu máu não thoáng qua cần tuân thủ các biện pháp dự phòng đột quỵ theo chỉ dẫn của bác sĩ để phòng ngừa biến chứng nguy hiểm này.

Người bệnh tim có nên tập thể thao?

HƯƠNG SƠN |

Thể dục thể thao luôn đem lại những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe và tuổi thọ của mỗi người, giúp phòng ngừa được một số bệnh. Tuy nhiên một số người mắc các bệnh lý về tim mạch luôn lo lắng trong việc vận động khiến bệnh trở nặng hơn, không dám tập luyện. 

Những vấn đề sức khỏe liên quan đến tăng huyết áp

Thanh Thanh |

Tăng huyết áp hiện là vấn đề sức khỏe cộng đồng quan trọng, ngày càng phổ biến và trẻ hóa. Hiện nay, xu hướng tối giản hóa trong điều trị và khuyến khích người bệnh chủ động đo tăng huyết áp đúng cách đang là vấn đề quan trọng cần lưu ý trong chẩn đoán, điều trị căn bệnh nguy hiểm này.

Nhiều tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị tắc hẹp động mạch chi

Thanh Thanh |

Ngày nay, nhiều tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị bệnh tắc hẹp động mạch chi đã được áp dụng, giúp phát hiện bệnh sớm và điều trị ít xâm lấn, mang lại hiệu quả điều trị tối đa, phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Dự phòng đột quỵ trên người bệnh rung nhĩ, thiếu máu não thoáng qua

Thanh Thanh |

Rung nhĩ là một trong những nguyên nhân gây đột quỵ và thiếu máu não thoáng qua (cơn đột quỵ nhẹ). Trong khi đó, người bị thiếu máu não thoáng qua thường có nguy cơ tái phát đột quỵ cao. Người bệnh rung nhĩ và thiếu máu não thoáng qua cần tuân thủ các biện pháp dự phòng đột quỵ theo chỉ dẫn của bác sĩ để phòng ngừa biến chứng nguy hiểm này.

Người bệnh tim có nên tập thể thao?

HƯƠNG SƠN |

Thể dục thể thao luôn đem lại những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe và tuổi thọ của mỗi người, giúp phòng ngừa được một số bệnh. Tuy nhiên một số người mắc các bệnh lý về tim mạch luôn lo lắng trong việc vận động khiến bệnh trở nặng hơn, không dám tập luyện.